Probiyotik Faydaları ve Zararları – Probiyotik İçeren Besinler

Probiyotik faydaları arasında bağırsak bakterilerinin dengesini sağlaması bulunur. Bu dengenin sağlanması sindirimi iyileştirir, kilo vermeyi sağlar. Beyin ile bağırsak arasındaki güçlü ilişki nedeniyle beynin sağlığını geliştirir.

Probiyotikler, fermente edilmiş gıdalar ya da takviyeler yoluyla alınan canlı mikroorganizmalardır. Çalışmalar sindirim sisteminde bulunan bakterilerin dengesinin bozulmasının bazı hastalıkları tetiklediğini gösteriyor. Bu nedenle probiyotikler önemlidir. 

Probiyotik nedir? 

Bağırsakların içinde, mikrobiyomu oluşturan trilyonlarca canlı mikroorganizma bulunur. Bu bakteri hücrelerinin çoğu iyi bakteridir. Bağışıklığı destekler, besin emilimini artırır, temel nörotransmiterlerin ve diğer bileşiklerin sentezine yardımcı olur.

Probiyotikler, bağırsaktaki faydalı bakteri miktarını artırmaya yardımcı olabilecek bir organizma türüdür. Fermente yiyeceklerde bulunur. Takviye olarak da alınır.

Probiyotik Faydaları

probiyotik faydaları
Probiyotik faydaları

Sindirim sistemindeki iyi bakterilerin dengesini sağlar

  • Probiyotik faydaları arasında bağırsak bakterilerinin doğal dengesini düzenleme yeteneği bulunur. Bunlar iyi bakterilerdir.
  • Bağırsakta kötü bakterilerin çoğalması doğal olarak iyi bakterileri azaltır. Bu durumda sindirim sorunları, alerji, zihinsel sağlık sorunları, obezite ve daha pek çok hastalık baş gösterebilir. 
  • İyi bakteri olan probiyotikler, genellikle fermente gıdalarda bulunur veya takviye olarak alınır.

İshali önler ve tedavi eder

  • Probiyotik faydalarından biri de ishali önleme yeteneğidir. İshal, antibiyotik kullanımının yan etkisidir. Antibiyotikler bağırsaktaki iyi ve kötü bakterilerin dengesini bozduğu için oluşur.
  • Çalışmalar probiyotik kullanımın antibiyotikle ilişkili ishali azalttığını göstermektedir.

Ruh sağlığını iyileştirir

  • Bağırsak sağlığı ile zihinsel sağlık arasında bağlantı olduğunu gösteren çalışmalar artmaktadır. 
  • Çalışmalar probiyotik takviyesi almanın ruhsal sağlığı iyileştirebileceğini belirlemiştir. 

Kalp sağlığını korur

  • LDL (kötü) kolesterolü ve kan basıncını düşürerek kalbin sağlığını koruması probiyotik faydaları arasında gösterilmektedir. 
  • Bazı laktik asit üreten bakteriler bağırsakta safra kırarak kolesterolü düşürür.

Egzama belirtilerini azaltır

  • Bazı probiyotik gıdalar, çocuklarda ve bebeklerde egzamanın şiddetini azaltır. 
  • Bir çalışma, probiyotiksiz süt verilen bebeklere kıyasla, probiyotik destekli sütle beslenen bebeklerde egzamanın iyileştiğini gösterdi.

Sindirim bozukluklarını azaltır

  • Bifidobakterium ve Lactobacillus; gibi bazı probiyotikler, hafif ülseratif kolitin düzelmesine yardımcı olur. 
  • Bu canlı bakteriler diğer bağırsak hastalıkları için de faydalıdır. Ön araştırmalar irritabl bağırsak sendromu (IBS) belirtilerini azaltabileceğini göstermektedir.

Bağışıklığı güçlendirir

  • Probiyotik faydalarından bir diğeri bağışıklık sistemini desteklemesidir. Zararlı bağırsak bakterilerinin büyümesini engeller. Vücuttaki doğal antikor üretimini de teşvik etmektedir.
  • Ayrıca, IgA üreten hücreler, T lenfositler ve doğal öldürücü hücreler gibi bağışıklık hücrelerinin sayısını da yükseltir.

Karın yağlarını eriterek kilo vermeyi sağlar

  • Probiyotikler kilo vermeye yardımcı olur. Örneğin, bazıları yağın bağırsakta emilimini engeller. Daha sonra yağ vücutta depolanmaz. Bunun yerine dışkı yoluyla atılır.
  • Daha uzun süre tok hissetmeye, kalori yakmaya ve daha az yağ depolanmasına yardımcı olur.
  • Bu, GLP-1 gibi bazı hormonların seviyesinin yükselmesinden kaynaklanmaktadır.

Antibiyotik direncinin azalmasını sağlar

  • Antibiyotiklerin aşırı ve yanlış kullanımı nedeniyle bakteriler antibiyotiklere dirençli hale gelir. 
  • Bu ilaçları kullandıktan sonra probiyotik takviyesi kullanmak, azalmış bağırsak bakterilerinin yeniden oluşturulmasına yardımcı olur. Antibiyotikle ilgili bağırsak sorunları azalır.
  • Ayrıca probiyotik takviyesi vücuttaki bakterilerin antibiyotiğe dirençli hale gelmesini önler.

Gıda alerjisinden korur

  • Bağırsak bakterisi zayıf olan bebeklerin doğduktan sonra iki yıl içinde alerji geliştirme olasılığının daha yüksek olduğunu biliyor muydunuz ?
  • Gıda alerjisi semptomlarını azaltmak, probiyotik faydalarından biridir. Bunun nedeni hem yetişkinlerde hem de çocuklarda bağırsaktaki kronik inflamasyonu azaltması ve bağışıklık tepkisini düzenlemesidir.

Alkolsüz yağlı karaciğer hastalığını iyileştirir

  • Alkolsüz yağlı karaciğer (NAFLD), karaciğerde yağ birikimi sonucu oluşan bir hastalıktır. Bazı hastalarda bu durum sonunda siroza yol açabilir.
  • Probiyotikler ve NAFLD üzerine yapılan çalışmalar, probiyotik kullanımının bu hastalar için iyileştirici olduğunu bulmuştur.

Probiyotiklerin cilde faydaları

Araştırmalara göre probiyotiklerin cilde faydaları vardır;

  • Cildin yüzeyini çevresel etkilere karşı güçlendirir.
  • Cildin nem bariyerini geliştirir.
  • Kötü bakterilerin neden olduğu sivilceye karşı kalkan görevi görür.
  • Ciltteki kızarıklık ve iltihaplanmayı giderir.
  • İnce çizgilerin ve kırışıklıkların görünümünü azaltır.
  • Cildin pH’ını iyileştirir.
  • UV ışığının neden olduğu güneş hasarının etkilerini azaltır.

Probiyotik İçeren Besinler

Piyasada probiyotik takviyeleri satılmaktadır. Fakat bu canlı bakterileri fermente gıdalardan almak hem daha sağlıklı hem de daha doğaldır. Şimdi probiyotik içeren besinlere göz atalım.

Yoğurt

  • Yoğurt, dost bakteriler içeren, probiyotik faydaları olan gıdalardan biridir. 
  • Başta laktik asit bakterileri ve bifidobakteriler olmak üzere dost bakteriler tarafından fermente edilen sütten yapılır. 
  • Çocuklarda yoğurt, antibiyotiklerin neden olduğu ishalin azalmasına yardımcı olur. 
  • Ayrıca irritabl bağırsak sendromu belirtilerini hafifletir. 
  • Fakat bütün yoğurtlar canlı probiyotikler içermez. Bazı durumlarda, canlı bakteriler işleme sırasında ölür.
  • Aktif veya canlı kültürlerden oluşan yoğurt almaya dikkat edin. En faydalısı evde kendinizin mayalamasıdır. 

Lahana turşusu

  • Lahana turşusu probiyotik özellikler taşımanın yanında, lif açısından da zengindir. 
  • C, B ve K vitaminleri ile demir ve manganez sağlar. 
  • Pastörize edilmemiş lahana turşusu tercih edin. Çünkü pastörizasyon canlı ve aktif bakterileri öldürür.

Turşu

  • Turşu, kendiliğinden var olan laktik asit bakterilerini kullanarak bir süre fermente edilir. Onları ekşi yapan bu süreçtir. 
  • Sindirim sağlığını iyileştiren sağlıklı probiyotik bakterilerin mükemmel bir kaynağıdır.  
  • Sirke ile yapılan turşular canlı probiyotikler içermez.

Kefir

  • Kefir inek veya keçi sütüne kefir taneleri eklenerek yapılır. Yani fermente bir süt ürünüdür.
  • Kemik sağlığını geliştirir, bazı sindirim problemlerine yardımcı olur ve enfeksiyonlara karşı korur.
  • Yoğurt, en iyi probiyotik faydaları olan yiyecek olarak düşünülse de aslında kefir daha iyidir. Kendini güçlü bir probiyotik hale getiren bazı bakteri ve mayalar içerir.

Tereyağı

  • Tereyağı, geleneksel ve kültürlü olmak üzere iki şekilde yapılır. Yalnızca geleneksel usulle yapılan tereyağı probiyotik içerir.
  • Süpermarketlerde yaygın olarak bulunan kültürlü tereyağı, probiyotik faydalarına sahip değildir.

Ayran

  • Yoğurttan yapılan ayran, yoğurt gibi güçlü probiyotikler içerir. Marketlerde satılan ayranların probiyotik faydaları yoktur. 

Peynir

  • Çoğu peynir türü mayalanmış olsa da, hepsi probiyotik içermez. Bu nedenle, canlı ve aktif kültürlerin gıda etiketi üzerinde bulunmasına dikkat edin. 
  • İyi bakteriler, kaşar peyniri gibi bazı peynirlerde zamana bağlı olarak hayatta kalır.

Soya sütü

  • Soya fasulyesinin preslenmesi ile yapılan soya sütü, doğal olarak probiyotik içerir. Besleyiciliği yoğun bir içecektir. 
  • Soya sütü aynı zamanda protein açısından zengindir ve laktoz içermez.

Zeytin

  • Tuzlu su çözeltisi içindeki zeytinler, probiyotik faydalara sahiptir.
  • Tuzlu su çözeltisi, probiyotik kültürlerin zeytinde büyümesine yardımcı olur. Bu da onu çok iyi bir probiyotik gıda yapar. 

Probiyotik Türleri

Piyasada, suş çeşitliliği ve CFU sayısı gibi bazı faktörlere göre değişen birçok probiyotik türü vardır.

Tipik olarak, Bifidobacteria ve Lactobacillus gibi iki ana türü bulunur. Hem probiyotik besinlerde hem de takviyelerde yaygın olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu iki tür bağışıklık fonksiyonu, sindirim sağlığı, kilo kaybı gibi yararlı etkileri için kapsamlı bir şekilde incelenmiştir.

Ayrıca, her birinin farklı faydaları olan birçok spesifik probiyotik türü vardır. En iyi türleri şunlardır:

  • Bacillus koagülanları
  • Bacillus subtilis
  • Bifidobacterium bifidum
  • Bacillus clausii
  • Lactobacillus plantarum
  • Lactobacillus fermentum
  • Saccharomyces boulardii
  • Lactobacillus reuteri
  • Lactobacillus gasseri
  • Yoğurt mayası
  • Lactobacillus rhamnosus
  • Lactobacillus sporojenleri

Probiyotik Takviyesi Nasıl Kullanılır?

Çeşitli yiyecekler tüketerek probiyotik alınabilir. Aynı zamanda probiyotikler, tablet, kapsül ve kuru formda bakteri içeren tozlar olarak satılır.

Ancak, bazıları mide asidi ile bağırsaklara ulaşmadan yok edilir. Bu da probiyotik faydalarından yararlanamayacağınız anlamına gelir. Takviye alırken göz önünde bulundurmanız gereken bazı özellikler vardır;

  • Marka kalitesi: Probiyotik takviyesi alırken bu konuda saygın ve güvenilir bir marka seçin.
  • Yüksek CFU sayısı: Probiyotik dozaj, “koloni oluşturan birimler” veya CFU’lar cinsinden ölçülür. İdeal olarak, çocuklar için günde en az 5 milyar – 10 milyar CFU ve yetişkinler için günlük 10 milyar – 20 milyar CFU hedeflemek gerekir.
  • Sağkalabilirlik ve suş çeşitliliği: Bacillus coagulans, Saccharomyces boulardii, Bacillus subtilis, Lactobacillus plantarum, Bacillus clausii gibi suşlar aldığınız probiyotik takviyesinde bulunsun.
  • Prebiyotikler ve tamamlayıcı bileşenler: Probiyotik bakterilerin büyümesi için prebiyotiklere ihtiyacı vardır. Yüksek kaliteli takviye, hem prebiyotik hem de sindirimi ve bağışıklığı desteklemek için diğer bileşenler bulundurmalıdır. Bu bileşenlerin örnekleri arasında keten tohumu, chia tohumu, astragalus, ashwagandha, kenevir tohumu, kabak çekirdeği, süt devedikeni, bezelye, zencefil, maş fasulyesi ve zerdeçal bulunur.
  • Stabilite ve organizma türleri: Bazı probiyotik suşların gücünü korumak için soğuk tutulması gerekir. Bu onların üretimi, nakliyesi, depolanması ve satışında olmalıdır. Ne yazık ki, soğutulmuş probiyotiklerin çoğu, stabil olmadıkları için mideyi asla geçemez. Bu nedenle raf ömrü uzun bir ürün kullanmak daha iyi olacaktır.

Doğru Probiyotik Nasıl Seçilir?

Bağırsak mikrobiyomu veya bağırsak florası çok çeşitli bakterilerden oluşur. Kolon, 500’den fazla farklı türe sahip milyarlarca bakteri içerir. 

Yararlı olduğu bilinen probiyotikler arasında Bifidobacterium, Lactobacillus ve Saccharomyces türleri bulunur. Birçok probiyotik takviye, aynı takviyede farklı türlerin kombinasyonunu içerir.

Araştırmalar, farklı probiyotik suşlarının belirli rahatsızlıkları iyileştirmede daha etkili olduğunu ortaya çıkarmıştır. Yani ishal için farklı, kabızlık için farklı, kilo vermek için farklı bir probiyotik suşu kullanılmalıdır. Bu şekilde sonuç alma ihtimali artar. 

Şimdi hangi probiyotik türünün hangi rahatsızlıkta daha etkili olduğuna bakalım.

Kabızlığın giderilmesi için probiyotikler

Herkes ara sıra kabızlık yaşar ancak bazı insanlarda kronik bir sorundur. Çocuklarda da olmasına rağmen, kronik kabızlık en çok yatalak yaşlılar ve yetişkinler arasında yaygındır.

Kabızlık laksatifler ve dışkı yumuşatıcılarla tedavi edilir. Son yıllarda beslenme değişiklikleri ile birlikte probiyotik takviyesi kullanımı tercih edilmektedir. 

Çalışmalar bazı probiyotik türlerinin takviye olarak alınmasının, hem yetişkinlerde hem de çocuklarda kabızlığı azalttığını göstermiştir. Kabızlığı iyileştirebilecek probiyotikler arasında şu türler bulunur;

  • B. longum
  • L. acidophilus
  • L. reuteri
  • S. cerevisiae
  • L. plantarum
  • L. rhamnosus
  • B. animalis 
İshali tedavi eden probiyotikler

İshal, normalden daha sık meydana gelen sıvı bağırsak hareketleri olarak tanımlanır. Tipik olarak kısa sürelidir ancak bazı insanlarda kronik hale gelebilir.

Probiyotikler, gıda zehirlenmesi ve gastroenterit ile ortaya çıkan enfeksiyona bağlı ishalde dışkı sıklığını azaltır. İshali azaltan etkili suşlar şunlardır; 

  • Lactobacillus rhamnosus GG
  • L. acidophilus
  • Lactobacillus bulgaricus

Antibiyotik kullanımı ishalin diğer bir nedenidir. Antibiyotik tedavisi enfeksiyona neden olan zararlı bakterileri öldürdüğünde, faydalı bakteriler de yok olur. Bakteri dengesindeki değişim, iltihaplanma ve ishale yol açar.

Çocuklarda ve yetişkinlerde yapılan araştırmalar, probiyotik almanın antibiyotik tedavisinin bir sonucu olarak ortaya çıkan ishali azalttığını göstermiştir.

İrritabl bağırsak sendromu olan bazı hastalar kabızlık yaşarken, bazıları da ishal olmaktadır.

Araştırmalar, B. coagulans, S. boulardii, Lactobacillus ve Bifidobacterium suşları kombinasyonunun ishalin baskın olduğu irritabl bağırsak sendromu için etkili olduğunu göstermektedir.

Zayıflamaya yardımcı olan probiyotikler

Bağırsaktaki bakteri dengesi kilo alıp verme üzerinde etkilidir. Probiyotik takviyesi almanın zayıflamayı sağladığına dair bazı araştırmalar var. Bu araştırmalara göre bazı bakteri türleri bağırsağın emdiği yağ ve kalori miktarını azaltır. Bağırsak bakterilerinin dengesini sağlar. Böylece göbek yağını eriterek kilo vermeye yardımcı olur.

Yağ kaybı için etkili olan probiyotikler Lactobacillus gasseri, Lactobacillus rhamnosus ve Lactobacillus rhamnosus ve Bifidobacterium lactis’in kombinasyonudur.

Beyin sağlığını destekleyen probiyotikler

Bağırsak ve beyin sağlığı arasında güçlü bir bağlantı vardır. Kolondaki bakteriler, lifi sindirir ve bağırsakları besleyen kısa zincirli yağ asitlerini fermente eder. Araştırmalar, bu bileşiklerin beyne ve sinir sistemine fayda sağladığını göstermiştir.

Hayvanlar ve insanlar üzerinde yapılan çalışmalar, bazı probiyotiklerin anksiyete, depresyon, otizm, obsesif-kompulsif bozukluk ve hafıza zayıflığını iyileştirdiğini tespit etmiştir.

Bu çalışmalarda etkili olduğu belirlenen probiyotik suşları Bifidobacterium longum, Bifidobacterium breve, Bifidobacterium infantis, Lactobacillus helveticus ve Lactobacillus rhamnosus’tur.

Bazı çalışmalarda, probiyotiklerin genel ruh halini iyileştirdiği gösterilmiştir. Sağlıklı bireylerde ve kronik yorgunluk sendromlu kişilerde üzüntüyü azalttığı belirtilmektedir.

Takviye almak, majör depresif bozukluğu olanların iyileşmesini destekler. Majör depresyonu olan hastalarla yapılan çalışmada L. acidophilus, L. casei ve B. bifidum alanlarda depresyon belirtileri önemli oranda azalmıştır.

Kalp sağlığını iyileştiren probiyotikler

Probiyotik faydaları arasında kalp hastalığı riskini azaltmak bulunur. Çalışmalar yoğurt ve probiyotik takviyesindeki belirli bakterilerin kalp sağlığı belirteçlerini olumlu yönde değiştirdiğini belirlemiş. Olumlu etkilenen belirteçler kötü kolesterolün düşmesi ve iyi kolesterolün yükselmesidir.

Kolesterolü düşürmede etkili olan bakteri türleri arasında Lactobacillus acidophilus, Bifidobacterium longum ve Lactobacillus reuteri bulunur.

Probiyotikler ayrıca kan basıncını düşürmeye de yardımcı olur. 

Bağışıklığı güçlendiren probiyotikler

Araştırmalar, probiyotik takviyesi almanın bağırsak bakterilerinin dengesini sağlamakla birlikte vücudun alerji, enfeksiyon ve kansere karşı savunmasını artırdığını göstermektedir.

Lactobacillus GG, Lactobacillus crispatus, Lactobacillus gasseri, Bifidobacterium bifidum ve Bifidobacterium longum suşları bu özellikleri sağlar. Bu tür bakterilerin çocuklarda solunum hastalığı ve egzama riskini, yetişkin kadınlarda ise idrar yolu enfeksiyonu riskini azalttığı görülmektedir.

Ayrıca probiyotiklerin birçok hastalığı tetikleyen iltihabı azalttığı da tespit edilmiştir. Bir çalışmada, yaşlı kişiler, üç hafta boyunca Lactobacillus gasseri, Bifidobacterium bifidum ve Bifidobacterium longum karışımı almıştır. Bunu aldıktan sonra iltihap azalmıştır. Bağırsaklardaki bakterilerin dengesi genç insanlara benzer şekle dönüşmüştür.

Bazı probiyotikler ayrıca diş eti iltihabını veya diş eti enfeksiyonunu önlemeye yardımcı olur. Lactobacillus brevis bunlardan biridir.

Genel sağlık için probiyotikler

Yukarıda belirtilen hastalıkları iyileştirmek için probiyotik kullanabileceğiniz gibi genel sağlığı korumak için de kullanabilirsiniz. Genel sağlığı etkileyen probiyotik suşları var. Örneğin; sağlıklı yetişkinlerde yapılan bir araştırma, Bifidobacterium bifidum’u dört hafta boyunca almanın faydalı kısa zincirli yağ asitlerinin üretimini artırdığını gösterdi. Ayrıca, probiyotiklerin yaşlandıkça ortaya çıkan iltihabı azaltmak gibi etkileri de var.

Tabii ki, sağlıklı beslenmeli ve sağlıklı alışkanlıklarınız olmalı. Aksi takdirde, probiyotik faydalarını göremezsiniz. Şunu da bilmek gerekir; probiyotikler çoğu insan için güvenli olsa da, HIV veya AIDS’li olanlarda ayrıca aşırı derecede hasta olan veya bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde zararlı olabilir.

Probiyotiklerin Zararları 

Takviye olarak alınan probiyotik faydalarını yukarıda ayrıntılarıyla anlattık. Fakat faydalarının yanı sıra fazla probiyotik alımının yan etkileri de vardır. Bu etkilerin birçoğu küçüktür. Ancak, ciddi hastalığı olan veya bağışıklık sistemi zayıf olan bazı insanlar ciddi komplikasyonlar yaşayabilir. Şimdi probiyotiklerin zararlarına ve bu zararların nasıl azaltılacağına bakalım.

Probiyotiklerin yan etkileri besinlerden tüketilenlerden ziyade takviye yoluyla alınanlarda görülür. Bu nedenle takviye almadan önce doktora danışmakta fayda var.

Sindirim sistemi rahatsızlığına neden olabilir

Çoğu kişide olmasa da probiyotik takviyeleri için en yaygın olarak bildirilen yan etki, geçici gaz ve şişkinlik artışıdır. Mayalanan probiyotik tüketimi sonucu kabızlık ve susuzluk yaşanabilir. Bazı insanların neden bu yan etkileri yaşadıkları tam olarak bilinmemekle birlikte, genellikle birkaç hafta boyunca devam ettikten sonra bu belirtiler azalmaktadır.

Yan etkileri azaltmak için, düşük miktar alarak başlayın. Birkaç hafta içinde dozu yavaş yavaş artırarak tam doza ulaşın. Bu, vücudun uyum sağlamasını kolaylaştıracaktır.

Gaz, şişkinlik veya diğer yan etkiler birkaç haftadan fazla sürerse, probiyotik kullanmayı bırakın ve doktora danışın.

Probiyotik gıdalardaki aminler baş ağrısını tetikleyebilir

Yoğurt, lahana turşusu gibi probiyotik içeren bazı yiyecekler, biyojen aminler içerir. Biyojen aminler, protein içeren gıdalar yaşlandığında veya bakteriler tarafından fermente edildiğinde oluşan maddelerdir.

Probiyotik içeren yiyeceklerde bulunan en yaygın aminler; histamin, tiramin, triptamin ve feniletilamin’dir. Aminler merkezi sinir sistemini harekete geçirir, kan akışını artırır veya azaltır. Maddeye duyarlı kişilerde baş ağrısını tetikler.

Gıdalar baş ağrısını tetikliyorsa, bunları yemek yerine, probiyotik ihtiyacınızı takviyelerden karşılayabilirsiniz.

Bazı türler histamin seviyesini artırır

Probiyotik takviyesinde kullanılan bazı bakteri türleri, sindirim sisteminde histamin üretebilir. Histamin, normalde bağışıklık sistemi tarafından tehlike algıladığında üretilen bir moleküldür. Histamin seviyesi yükseldiğinde, kan damarları etkilenen bölgeye daha fazla kan getirmek için genişler.

Damarlar ayrıca daha geçirgen hale gelir. Böylece bağışık hücreleri herhangi bir patojenle savaşmak için ilgili dokuya kolayca girer. Bu işlem, etkilenen bölgede kızarıklık ve şişme yaratır. Ayrıca kaşıntı, göz sulanması, burun akıntısı veya nefes darlığı gibi alerji semptomlarını tetikler.

Normalde, sindirim sisteminde üretilen histamin, diamin oksidaz (DAO) adı verilen bir enzimle doğal olarak bozunur. Bu enzim, histamin düzeylerinin semptomlara neden olacak kadar yükselmesini engeller. 

Ancak, histamin intoleransı olanlar yeterli DAO üretemediği için vücutlarındaki histamini düzgün şekilde parçalamakta sorun yaşar. Fazla histamin, bağırsak yolunun astarlanması vasıtasıyla kan dolaşımına absorbe edilerek alerjik reaksiyona benzer semptomlara neden olur.

Histamini tolere edemeyen insanlar aşırı histamin içeren yiyecekler yememelidir. Bundan dolayı histamin üreten bakterileri içermeyen probiyotik takviyeleri kullanmaları gerekir. Histamin üreten bazı probiyotik türleri arasında Lactobacillus buchneri, Lactobacillus helveticus, Lactobacillus hilgardii ve Streptococcus thermophilus bulunur.

Bazı bileşenler yan etkiye neden olabilir

Alerjisi veya intoleransı olan insanlar, probiyotik takviyesini etiketini dikkatli bir şekilde okumalıdır. Çünkü tepki verebilecek içerikler barındırıyor olabilir. Örneğin, bazı takviyeler süt, yumurta veya soya gibi alerjenleri içerir. Alerjik bir reaksiyonu tetikleyebileceği için, bu maddeler alerjik kişiler tarafından kullanılmamalıdır.

Benzer şekilde maya esaslı probiyotikler, maya alerjisi olanlar tarafından alınmamalıdır. Bunun yerine bakteri bazlı bir probiyotik kullanılmalıdır.

Süt şekeri veya laktoz, birçok takviyede kullanılır. Çalışmalar, laktoz intoleransı olan çoğu kişinin ilaçlarda veya takviyede 400 mg’a kadar laktozu tolere edebildiğini belirlemiştir. Fakat olumsuz etkilere neden olması muhtemeldir.

Bazı takviyeler prebiyotik içerir. Bunlar insanların sindiremediği bitki lifleridir. Ancak bakteriler bunları yiyecek olarak tüketir. En yaygın olanı laktuloz, inulin ve çeşitli oligosakaritlerdir.

Bir takviye hem probiyotik mikroorganizmaları hem de prebiyotik lifleri içerdiğinde buna sinbiyotik denir. Bazı insanlar sinbiyotik kullanırken gaz ve şişkinlik yaşar. Bu yan etkileri yaşayanlar, prebiyotik içermeyen bir takviye kullanmalıdır.

Bazılarında enfeksiyon riskini artırır

Probiyotikler, çoğu kişi için güvenli olsa da herkeste aynı etkiyi göstermeyebilir. Nadir durumlarda, probiyotikte bulunan bakteri veya mayalar, kan dolaşımına girer ve duyarlı kişilerde enfeksiyonlara neden olur.

Probiyotiklerin enfeksiyon riskini artıracak kişiler arasında bağışıklık sistemi baskılanmış, uzun süredir hastanede yatan, ve yeni ameliyat olmuş kişiler bulunmaktadır.

Ancak, enfeksiyon geliştirme riski çok düşüktür. Lactobacilli bakterileri içeren probiyotik alan bir milyon kişiden yalnızca birinin bir enfeksiyon geliştireceği tahmin edilmektedir. Maya kökenli probiyotikler için risk daha azdır, 5,6 milyon kullanıcıdan sadece bir tanesi enfekte olur.

Özetlemek gerekirse;

Probiyotik faydaları olan canlı mikroorganizmalardır. Bunlar fermente gıdalarda doğal olarak bulunur. Probiyotik içeren besinler yoğurt, kefir, lahana turşusu ve peynirdir. Ayrıca takviye olarak da alınabilir.

Probiyotiklerin kullanımı çoğu insan için güvenli olsa da gaz, şişkinlik, kabızlık gibi geçici etki yaşayan kişiler de vardır.

Kaynakça: 1, 2, 3, 4

Yazıyı Paylaşın!!!

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir