Mor Patates Nedir, Faydaları Nelerdir?

Mor patates, patates ailesinin diğer üyeleri gibi ( Solanum tuberosum ), Güney Amerika’daki And dağ bölgesine özgü bir yumru bitkisinden gelir. Bu patates türü Peru ve Bolivya’ya özgüdür.

Mavi mor ve siyah görünüme sahip dış kabuğa ve pişirildikten sonra bile parlak mor bir iç ete sahiptir.

Beyaz patatesten daha yoğun bir dokusu vardır ve daha besleyicidir. Araştırmalar, bu patatesteki antioksidan seviyelerinin, antosiyaninlerin varlığı nedeniyle beyaz etli patatesten 2-3 kat daha yüksek olduğunu ortaya belirtmektedir.

Mor Patates Nedir?

Mor patates, Solanaceae veya itüzümü sebzeler familyasına ait bir tür kök sebzedir. Patlıcan, domates ve biber gibi sebzelerle aynı familyadandır.

Golf topu büyüklüğündeki bu patates türü, özellikle Peru ve Bolivya menşeli olduğundan dolayı, Güney Amerika’da popülerdir ve tam olgunluğa ulaşmasına izin verilirse biraz daha büyük boyutlara ulaşabilir.

Mor Patatesin Besin Değeri

Patates yüksek nişasta içeriği nedeniyle genellikle sağlıksız diye düşünülür ancak birçok önemli besin içerir ve çok sağlıklı bir yiyecektir. 

Mor patates, Solanum tuberosum ailesindeki diğer patates çeşitleriyle benzer bir besin içeriğine sahiptir ancak mineral içeriği, yetiştirildiği toprağa bağlı olarak değişir. 

Patatesteki tüm besin maddelerinin kabuğunda bulunduğuna dair bir yanılgı vardır. Aslında, besin maddelerinin yarısından fazlası etli kısmında bulunur.

100 gram pişmiş mor patates, kabuğuyla birlikte aşağıdaki besin içeriğine sahiptir:

Kalori: 87

Protein: 2 gram

Karbonhidrat: 20 gram

Lif: 3.3 gram

Yağ: 1 gramdan az

Manganez: Günlük Değerin % 6’sı (DV)

Bakır: DV’nin % 21’i

Demir: DV’nin % 2’si

Potasyum: DV’nin % 8’i

B6 Vitamini: DV’nin % 18’i

C Vitamini: DV’nin % 14’ü

Patates, muzdan daha fazla potasyum içeriğine sahiptir. Ayrıca, bir porsiyon patateste 3 gram lif vardır ve doğal olarak sodyum miktarı da düşüktür.

Antosiyaninler, çilek, kırmızı üzüm, kırmızı lahana ve mor patates gibi birçok meyve ve sebzenin yoğun renginden sorumlu olan fenolik bileşiklerdir.

Mor Patatesin Yararları Nelerdir?

Kan şekeri için daha faydalıdır

Glisemik indeks (GI), bir yiyeceğin kan şekerini ne oranda yükselttiğinin bir ölçüsüdür. 0 ila 100 arasında değerlendirilir ve 70’ten büyük bir glisemik indeks yüksek olarak kabul edilir.

İnsanlarda yapılan bir karşılaştırma çalışmasında, mor patatesin glisemik indeksinin 77, sarı patatesin glisemik indeksinin 81 ve beyaz patatesin glisemik indeksinin 93 olduğu bulunmuştur.

Tüm patates çeşitleri karbonhidrat içeriği nedeniyle kan şekeri seviyelerini etkilerken, mor patates, yüksek polifenol bitki bileşikleri konsantrasyonları nedeniyle diğer türlere göre daha az etki gösterir. 

Bu bileşikler bağırsaklardaki nişastaların emilimini azaltır, bu nedenle mor patatesin kan şekeri seviyeleri üzerindeki etkisini en aza indirir.

Vücuda faydalı antioksidanlar içerir

Diğer renkli meyve ve sebzeler gibi, mor patatesin parlak rengi antioksidan bakımından yüksek olduğunu gösteren bir işarettir. Aslında, beyaz veya sarı patatesten iki ila üç kat daha fazla antioksidan aktiviteye sahiptir. 

Antioksidanlar, hücreleri oksidatif stresin zararlı etkilerinden koruyabilen bitki bileşikleridir. 

Mor patates, özellikle antosiyaninler adı verilen polifenol antioksidanlar açısından zengindir. Yaban mersini ve böğürtlende de aynı antioksidanlar bulunur. 

Daha yüksek bir antosiyanin alımı, kolesterol seviyelerini sağlıklı aralıkta tutar, göz sağlığını korur, kalp hastalığı, bazı kanserler ve diyabet riskinde azalma sağlar.

Yüksek antosiyanin içeriğine ek olarak, her türlü patateste bulunan antioksidanlar şunlardır:

– C vitamini

– Karotenoid bileşikleri

– Selenyum

– Tirosin

– Kafeik asit, scopolin, klorojenik asit ve ferulik asit gibi polifenolik bileşikler

Kan basıncını iyileştirir

Mor patates yemek, kan damarı ve kan basıncına faydalıdır. Bu kısmen yüksek potasyum içeriğinden kaynaklanıyor çünkü bu besin maddesi kan basıncını azaltmaya yardımcı olur. Muhtemelen antioksidan içeriği de bunda rol oynar.

Yüksek tansiyonu olan kişilerde yapılan 4 haftalık küçük bir çalışma, günde iki kez altı ila sekiz adet mor patates yemenin sistolik ve diyastolik kan basıncını (bir değerin üst ve alt sayıları) sırasıyla % 3.5 ve % 4.3 azalttığını belirlemiştir.

Buna ek olarak, bazı çalışmalar beyaz patates yemeye kıyasla mor patates yemenin, arteriyel sertliği azaltabileceğini söylemektedir.

Sert arterlere sahip olmak, kalp krizi veya inme riskini artırır çünkü damarlar kan basıncındaki değişikliklere yanıt olarak kolayca genişleyemez.

Mor patates özleri, hipertansiyonu olan kişilerde kan basıncını düşürür. Ayrıca kolesterol birikimini azaltır. Bu nedenle, mor patates sadece hipertansiyonu kontrol etmekle kalmaz aynı zamanda kardiyovasküler hastalıkları da önleyebilir.

Kanser riskini azaltır

Birkaç laboratuvar çalışması, antioksidanlar da dahil olmak üzere mor patatesteki bazı bileşiklerin, kolon ve meme kanseri gibi kanserleri önlemeye veya bunlarla savaşmaya yardımcı olabileceğini göstermiştir.

Bir çalışmada, mor patates özü ile tedavi edilen kanser hücreleri daha yavaş büyümüştür.

Klinik araştırmalar da mor etli patatesin tümör oluşumunu baskıladığını gösteriyor. Ayrıca bağırsaklardaki, kolondaki ve bağ dokusundaki tümör ve poliplerin boyutunu yaklaşık % 50 oranında azaltır.

Lif içeriğinden dolayı tok tutar

Mor patates yemek günlük lif ihtiyacını karşılamaya yardımcı olur.  Diyet lifi, tok hissetmeyi sağlar, kabızlığı önler, kan şekerini stabilize eder ve sağlıklı kolesterol seviyelerini korumaya yardımcı olur.

Mor patates de dahil bütün patateslerdeki nişastanın bir kısmı, dirençli nişasta adı verilen bir lif türüdür. Dirençli nişasta gastrointestinal sistemde, sindirime direnir ancak kalın bağırsaktaki bakteriler fermente eder.

Bu fermantasyon işlemi sırasında, kısa zincirli yağ asitleri olarak bilinen bileşikler üretilir. Bu bileşikler bağırsak sağlığının iyileşmesine katkıda bulunur.

Sindirimi ve bağırsak sağlığını iyileştirir

Sindirimden sonra mor patates polifenolleri, bağırsak sağlığını destekleyen aktif moleküller salgılar. Araştırmalar, bu moleküllerin GI yolu ve kolon kanserlerini inhibe edebildiğini gösteriyor. Bu patateslerdeki yüksek lif içeriği, iyi bağırsak bakterilerinin büyümesini artırır.

Mor patates antosiyaninleri, bağırsakları ve bağırsak hücrelerini iltihaplanma ve serbest radikal hasarından korur. Bu polifenoller ayrıca bağırsaklarda toksik olabilecek aşırı demir emilimini de durdurur.

Karaciğer fonksiyonunu korur

Mor patates antosiyaninlerinin hayvan karaciğer hasarı üzerindeki etkisini incelemek için 2016 yılında bir çalışma yapıldı.

Sonuçlar deneklerde antioksidan aktivitenin arttığını ortaya koydu. Bu aktif moleküller, karaciğerdeki yağların alımını, metabolizmasını ve depolanmasını yavaşlattı.

Kan pıhtılarını önler

Tromboz olarak da bilinen kan pıhtıları, tüm dünyada önde gelen bir ölüm nedenidir. Mor patates bu durumu önlemeye yardımcı olur.

Mor patates klorojenik asit içerir. Bu kimyasal bileşiğin kan pıhtılarını parçaladığı ve prokoagülan proteinlerin ve peptitlerin enzimatik aktivitesini inhibe ettiği tespit edilmiştir.

mor patates nasıl yenir

Gıda boyasına sağlıklı bir alternatiftir

Patates, havuç ve diğer kök sebzeler gıdaları renklendirmek için kullanılır ve doğal renk endüstrisi için özel olarak yetiştirilir.

Mor patates de doğal olduğu ve antosiyanin içeriğinden dolayı sayısız kimyasal gıda boyasına kıyasla doğal gıda boyası olarak kullanılabilir.

Bu kök sebzede bulunan antosiyaninler, meyveli içecekler, vitaminli sular, dondurma ve yoğurt gibi gıda ürünlerini doğal olarak renklendirmek için mükemmeldir.

Mor Patatesin Zararı Var mı?

Bugüne kadar mor patatesin hiçbir toksisitesi veya yan etkisi kanıtlanmamıştır. Bu kök sebzeyi aşırı yemenin bir dezavantajı, kan pıhtılaşması ile ilgili sorunlar olabilir. Mor patateste bulunan yüksek miktarda antosiyanin, antikoagülanlar / kan sulandırıcılar ile etkileşime girebilir.

Sonuç olarak;

Mor patates, patates ailesinin tanımaya değer sağlıklı ve renkli bir üyesidir. Normal patateslerle karşılaştırıldığında, daha düşük glisemik indekse sahiptir ve kan şekeri için daha iyidir.

Bol flavonoidlerin ve fenolik asitlerin varlığı, onlara obezite, sindirim ve kanser önleyici özellikler verir. Patates antosiyaninleri ayrıca kalbi, karaciğeri, beyni ve bağırsakları iltihaplı hastalıklardan korur.

Yazıyı Paylaşın!!!

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir