Palm Yağı Nedir, Ne İşe Yarar? Faydaları ve Zararları

Son dönemlerde tartışmalı bir besin olarak karşımıza çıkan palm yağının tüketimi dünyada hızla artıyor.

Sağlığa faydasının olduğu söylenirken, bir taraftan da kalp hastalıkları için risk oluşturacağı belirtiliyor.

Ayrıca üretiminde meydana gelen çevresel kaygılar da bulunmakta. Yazıda “palm yağı zararlı mı”, “palm yağı hangi ürünlerde var”, “palm yağı nasıl ve neyden elde edilir” sorularının cevaplarını bulacaksınız.

Palm Yağı Nedir?

Palm yağı, bir diğer adıyla palmiye yağı, palmiyenin kırmızı, etli meyvesinden elde edilir.

Bu yağın ana kaynağı Batı ve Güneybatı Afrika’ya özgü Elaeis guineensis ağacıdır. Bu bölgede 5000 yıllık bir kullanım geçmişi vardır.

Son yıllarda palm yağı üretimi, Malezya ve Endonezya da dahil olmak üzere Güneydoğu Asya’ya yayılmıştır. Bu iki ülke halihazırda dünyanın palm yağı arzının %80’inden fazlasını karşılamaktadır.

Hindistan cevizi yağı gibi palm yağı da oda sıcaklığında yarı katıdır. Bununla birlikte Hindistan cevizi yağının erime noktası 24 ° C, palm yağının ise 35 ° C’dir. Bu oran oldukça yüksektir. Bu iki yağın farkı yağ asidi bileşimlerinden kaynaklanmaktadır.

Palm yağı, dünya genelindeki en ucuz ve en popüler yağlardan biridir. Dünya genelindeki bitkisel yağ üretiminin üçte birini oluşturur.

Palm yağı, genelde palm çekirdeği yağı ile karıştırılır. Her ikisi de aynı bitki kaynaklı iken, palm çekirdeği yağı, meyve tohumundan çıkarılır. Kırmızı değil beyazdır ve farklı sağlık yararları bulunur.

Palm Yağı Nasıl ve Nerelerde Kullanılır?

Palm yağı yemek pişirmek için kullanılır ve marketlerde gördüğünüz birçok hazır gıdaya eklenir.

Bu yağ, Batı Afrika ve tropik ülke mutfakları için esas maddedir ve özellikle körili ve baharatlı yemeklere lezzet verir.

Genellikle sote ve kızartma için kullanılır çünkü ancak yüksek ısıda erir ve ısısı sabit kalır.

Palm yağı, yağın kavanozun üzerinde birikmesini önlemek için bazen fıstık ezmesi ve diğer ezmelere de eklenir. Palm yağı bunun yanında aşağıdaki gıdalara da eklenebilir.

Palm Yağı İçeren Ürünler

Tahıldan elde edilen yiyecekler

Hububat

Ekmek, kurabiye, kek gibi pişmiş ürünler

Protein ve diyet barlar

Çikolata

Kahve kreması

Margarin

1980’li yıllarda tropik yağların tüketilmesinin kalp sağlığını tehlikeye atabileceği endişesi, palm yağını pek çok üründe trans yağlarla değiştirdi.

Çalışmalar, trans yağların sağlık risklerini ortaya çıkardıktan sonra gıda üreticileri palm yağı kullanımına devam ettiler.

Bu yağ, diş macunu, sabun ve kozmetik gibi gıda dışı birçok üründe de bulunur. Ayrıca alternatif enerji kaynağı olarak görev yapan biyodizel yakıt üretmek için de kullanılır. 

Palm Yağının Besin Değeri

Bir yemek kaşığı (14 gram) palm yağının besin içeriği şöyledir:

Kalori: 114

Yağ: 14 gram

Doymuş yağ: 7 gram

Tekli doymamış yağ: 5 gram

Çoklu doymamış yağ: 1,5 gram

E Vitamini: RDI’nin % 11’i

Palm yağının kalorisinin yüksekliği yağ asitinden gelir. Yağ asiti dökümü, % 50 doymuş yağ asitleri, % 40 mono-doymamış yağ asitleri ve % 10 çoklu doymamış yağ asitleri şeklindedir.

Palm yağında bulunan doymuş yağın ana türü, kalorisinin % 44’üne katkıda bulunan palmitik asittir. Aynı zamanda az miktarda stearik asit, miristik asit ve orta zincirli yağ asidi olan laurik asit içerir.

Palm yağı, vücudun A vitaminine dönüştürebileceği beta karoten de dahil olmak üzere karotenoid olarak bilinen antioksidanlar bakımından zengindir.

Fraksiyon haline getirilmiş palm yağındaki sıvı kısım, bir kristalleştirme ve süzme işlemi ile çıkarılır. Kalan katı kısım doymuş yağda daha yüksektir ve erime sıcaklığı da daha yüksektir.

Palm Yağı Yararları Nelerdir?

Bazı araştırmacılara göre palm yağının; beyin fonksiyonlarının korunması, kalp hastalığı risk faktörünün azaltılması ve A vitamini seviyesinin iyileştirilmesi gibi çeşitli sağlık yararları bulunur.

Beyin sağlığına faydalıdır

Palm yağı, beyin sağlığını destekleyen güçlü antioksidan özelliklere sahip E vitamininin bir türü olan tokotriyollerin mükemmel bir kaynağıdır.

Hayvan ve insan çalışmaları, palm yağındaki tokotriyollerin beyindeki hassas çoklu doymamış yağların korumasına, inmeyi yavaşlatmasına, inme riskini azaltmasına ve beyin lezyonlarının büyümesini önlemeye yardımcı olabileceğini düşündürmektedir.

Kalp sağlığına faydaları

Palm yağının, kalp hastalıklarına karşı koruma sağladığı düşünülmektedir. Çalışma sonuçları karışık olsa da, bu yağ LDL kolesterolü düşürüp, HDL kolesterolü yükselterek kalp hastalığının risk faktörleri üzerinde olumlu etkilere sahiptir.

Bununla birlikte kolesterol düzeylerinde bir artış veya azalmanın tek başına risk faktörlerini ortadan kaldırmayacağını belirtmek gerekir. Buna etki eden birçok faktör daha vardır.

A vitamini seviyesinin iyileştirilmesi

Palm yağı, yetersiz veya eksiklik riski altında olan insanlarda A vitamini seviyesinin iyileştirilmesine yardımcı olabilir.

Gelişmekte olan ülkelerde gebeler üzerinde yapılan araştırmalar, palm yağı tüketiminin bebeklerin kanındaki A vitamini seviyesini arttığını göstermiştir.

Bir çalışma, yağda çözünen vitaminleri emmeleri güçleşen kistik fibroz hastalarının, sekiz hafta boyunca günde iki ila üç yemek kaşığı kırmızı palm yağı aldıktan sonra, kan seviyelerindeki A vitamininde bir artış yaşandığını bulunmuştur.

Oksidatif stresi azaltır

Serbest radikaller, stres, zayıf beslenme, kirleticilere ve böcek ilaçlarına maruz kalma gibi faktörlerin bir sonucu olarak vücudumuzda oluşan oldukça reaktif bileşiklerdir.

Vücutta zamanla birikerek oksidatif stres, iltihaplanma, hücre hasarı ve hatta kronik hastalığa yol açabilirler. Diğer yandan antioksidanlar, hücrelerimize zarar vermemek için zararlı serbest radikalleri nötralize edebilen bileşiklerdir.

Palm yağı yararlı antioksidanlar bakımından yüksektir ve ayrıca serbest radikallerin neden olduğu iltihabı ve oksidatif stresi azaltır.

Oksidatif stresi ortadan kaldırmak için palm yağını dengeli bir beslenme ile zerdeçal, zencefil, bitter çikolata ve ceviz gibi diğer yüksek antioksidan kapasiteye sahip gıdalarla eşleştirerek tüketmek daha faydalı olacaktır.

Palm Yağı Saça ve Cilde Faydaları

Yediklerimiz cilt ve saç sağlığı üzerinde büyük bir etki yaratır. Palm yağı, yara izlerinin görünümünü iyileştirmede ve akne ile savaşmada etkili olabilir. Bunun nedeni, cilt sağlığında merkezi bir rol oynayan, önemli bir besin olan E vitamini açısından zengin olmasıdır.

Tıp Bilimleri Araştırma Dergisi’nde yayınlanan bir çalışma, dört ay boyunca ağızdan E vitamini almanın, bir plaseboya kıyasla atopik dermatit semptomlarını önemli ölçüde iyileştirdiğini bildirdi.

Diğer araştırmalar, E vitamininin, yara, ülser ve sedef hastalığının tedavisinde yararlı olabileceğini belirtmektedir.

Zengin tokotrienol içeriği sayesinde saç sağlığı ve uzaması için palm yağı yaygın olarak kullanılmaktadır. 2010 yılında saç dökülmesi olan 37 katılımcıdan oluşan bir araştırma, sekiz ay boyunca tokotrienol almanın saç sayısını yüzde 34,5 oranında artırdığını buldu. Bu arada, plasebo grubu çalışma sonunda kıl sayısında yüzde 0.1’lik bir azalma yaşadı.

Palm Yağının Zararları Nelerdir?

Bazı çalışmalarda palm yağı kalp sağlığı üzerinde koruyucu etkiye sahip bulunmasına karşın, bazıları çelişkili sonuçlar içermektedir.

Bir hayvan araştırması, ard arda tekrar ısıtılarak tüketilen yağın antioksidan aktivitesinde bir düşüş nedeniyle atardamarlarda plak birikimine neden olabileceğini tespit etmiştir.

Sıçanlar, 10 kez ısıtılarak palm yağı olan yiyecekleri yediğinde, altı ay boyunca büyük artelyal plaklar ve diğer kalp hastalıkları bulguları geliştirdiler ancak taze palm yağı yiyenlerde bu görülmedi.

Palm yağı bazı insanlarda kalp hastalığı risk faktörlerini artırabilir. Yağı tekrar tekrar ısıtmak antioksidan kapasitesini düşürür ve kalp hastalığının gelişmesine katkıda bulunur.

Ayrıca, bugün piyasada bulunan palm yağının çoğu, mutfakta kullanım amacıyla yoğun bir şekilde işlenir ve oksitlenir.

Bu, sağlık üzerinde olumsuz etkilere neden olabilir. Olumsuz sağlık etkilerini azaltmak için rafine edilmemiş ve soğuk preslenmiş palm yağı kullanmak gerekir.

Palm yağı ile ilgili tartışmalar

Palm yağı üretiminin çevre, yaban hayatı ve topluluklar üzerindeki etkileri ile ilgili çeşitli etik konular bulunmaktadır.

Geçtiğimiz on yıllarda artan talep, Malezya, Endonezya ve Tayland’da eşi benzeri görülmemiş bir şekilde palm yağı üretiminin yaygınlaşmasına neden oldu.

Bu ülkeler, yağlı palmiye ağaçları yetiştirmek için ideal olan nemli ve tropik iklimlere sahipler. Bu bölgede palmiye ağacı yetiştirmek için tropikal ormanlar yok ediliyor.

Ormanların varlığı, karbonu atmosferde emerek sera gazlarını azaltmada önemli bir rol oynadığından, ormansızlaşmanın küresel ısınmaya zararlı etkileri olacağı öngörülmektedir.

Buna ek olarak, yerli peyzajların tahrip edilmesi, yaban hayatının sağlığını ve çeşitliliğini tehdit ettiğinden, ekosistemde değişikliğe neden olmaktadır.

Özellikle, habitat kaybına bağlı olarak nesli tükenmekte olan Borneo orangutanları gibi nesli tükenmekte olan türler üzerinde etkilidir.

Sonuç olarak;

Palm yağı, dünyada en çok kullanılan yağ olmakla birlikte, üretiminin çevre üzerindeki etkileri, vahşi hayvanların sağlığı ve yerli halkın yaşamları konusunda endişe yaşayan çevreciler bu yağın kullanılmaması konusunda ısrarlı.

Eğer palmiye yağı kullanmak isterseniz, RSPO sertifikalı markalar satın alın. RSPO(Roundtable on Sustainable Palm Oil) sertifikasyonu, yetiştirilen palmiye fidanlıklarının sürdürülebilirliğinin sağlanarak yağmur ormanlarının daha az zarar görmesini amaçlamaktadır ve bu sertifika verilen ürünler bu yolla üretilmişlerdir.

Ek olarak, diğer yağlar ve gıdalardan benzer sağlık yararları elde edebildiğiniz için günlük ihtiyaçlarınızın çoğunda diğer yağ kaynaklarını kullanmak daha iyidir.

Yazıyı Paylaşın!!!

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir