Maca Kökünün Faydaları ve Zararları Nelerdir?

Maca kökü Peru’ya özgü bir bitkidir. Genelde toz formunda veya kapsül olarak bulunur. Halk arasında doğurganlığı ve cinsel gücü artırmak için kullanılmıştır. Ayrıca, enerji verdiği de düşünülmektedir. Maca kökünün faydaları menopoz belirtilerini rahatlatması, ruhsal sağlığı iyileştirmesi ve hafızayı güçlendirmesidir.

Maca Kökü Nedir?

Bilimsel olarak “Lepidium meyenii olarak bilinen maca bitkisine Peru ginsengi de denir. Peru’da, sert koşullar altında ve çok yükseklerde 4000 metrenin üzerinde yetişir.

Turpgil sebzelerden olup brokoli, karnabahar, lahana ile aynı ailedendir. Peru’da uzun bir mutfak ve tıbbi kullanım öyküsü vardır. Bitkinin yenilebilir kısmı, yeraltında yetişen köküdür. Beyazdan siyaha değişen çeşitli renklerde bulunur.

Maca kökü genellikle kurutulur ve toz haline getirilerek tüketilir. Ancak kapsül ve sıvı özüt olarak da bulunur. Bitkinin tozu, yulaf ezmesi ve tatlılarla tüketilebilir.

maca kökünün faydaları
Maca kökünün faydaları

Maca Kökü Besin Değeri

Çok besleyici olan maca kökü önemli bazı vitamin ve minerallerin büyük bir kaynağıdır. 28 gram maca kökü tozunun besin değeri şöyledir:

  • Kalori: 91
  • Karbonhidrat: 20 gram
  • Protein: 4 gram
  • Lif: 2 gram
  • Yağ: 1 gram
  • C vitamini: RDI’nin % 133’ü
  • Bakır: RDI’nin % 85’i
  • Demir: RDI’nin % 23’ü
  • Potasyum: RDI’nin % 16’sı
  • B6 vitamini: RDI’nin % 15’i
  • Manganez: RDI’nın % 10’u

Maca kökü, karbonhidrat ve proteini yüksek miktarda içerir. Yağ oranı düşüktür ve oldukça iyi miktarda lif içerir. C vitamini, bakır ve demir gibi bazı gerekli vitamin ve mineraller açısından da yüksektir. Glukozinolatlar ve polifenoller gibi çeşitli bitki bileşikleri içerir.

Maca Kökünün Faydaları

  •  Antioksidanlar açısından zengindir

Maca kökü, vücuttaki glutatyon ve süperoksit dismutaz gibi antioksidan seviyelerini artıran doğal bir antioksidan görevi görür. Antioksidanlar, zararlı serbest radikalleri etkisiz hale getirmeye, kronik hastalıklarla savaşmaya ve hücrelere zarar gelmesini önlemeye yardımcı olur. Antioksidanlar karaciğerdeki kolesterol ve trigliserit düzeylerini önemli ölçüde düşürür. Kan şekerini düzenler ve kronik hastalıkların gelişmesini önler. Ayrıca nörolojik hasara karşı korur.

  • Erkekler ve kadınlarda libidoyu artırır

Cinsel isteğin azalması, yetişkinler arasında yaygın bir sorundur. Doğal olarak libidoyu artıran otlar ve bitkiler büyük ilgi görmektedir. Maca kökünün cinsel isteği artırdığı çalışmalarla desteklenmektedir.

  • Erkeklerde doğurganlığı artırır

Erkeklerin doğurganlık konusunda, sperm kalitesi ve miktarı çok önemlidir. Maca kökünün erkek fertilitesini olumlu etkilediğine dair bazı kanıtlar vardır.

  • Menopoz belirtilerini hafifletir

Menopoz, kadınlar için zor bir süreçtir. Östrojenin bu sürede meydana gelen doğal düşüşü, hoş olmayan bir takım belirtilere neden olur. Bunlar arasında sıcak basması, vajinal kuruluk, ruh hallerinde değişkenlik, uyku sorunları ve sinirlilik vardır. Menopoza giren kadınlarda yapılan dört araştırmanın bir derlemesinde, maca bitkisi kapsülünün sıcak basması ve uyku kesintisi gibi menopoz belirtilerini hafiflettiği tespit edildi.

  • Ruhsal sağlığı iyileştirir

Birkaç çalışma maca kökü kapsülünün ruh halini iyileştirdiğini göstermiştir. Özellikle menopoza giren kadınlarda anksiyete ve depresyon belirtilerini azaltır. Çünkü bu bitki flavonoid denilen bitki bileşikleri içerir.

  • Spor performansını artırır

Maca kökü tozu, vücut geliştiriciler ve atletler arasında popüler bir takviyedir. Kas kazanma, güç artırma, enerji arttırma ve egzersiz performansını geliştirmeye yardımcı olur. Ayrıca, bazı hayvan çalışmaları, dayanıklılık performansını arttırdığını da göstermiştir.

  • Cilde uygulandığında güneşten korur

Güneşten gelen ultraviyole (UV) ışınlar korumasız cilde zarar verir. Zamanla UV radyasyonu kırışıklıklara neden olarak, cilt kanseri riskini artırır. Cilde konsantre bir maca özütü uygulamanın, UV ışınlarından korumaya yardımcı olabileceğine dair çalışmalar bulunmaktadır. Bir çalışma, üç haftada bir beş sıçan derisine uygulanan maca özünün UV maruziyetinden kaynaklanan deri hasarını önlediğini buldu.

  • Hafızayı güçlendirir

Maca kökü beyin işlevini geliştirir. Geleneksel olarak çocukların okuldaki performansını iyileştirmede Peru’daki yerliler tarafından kullanılmıştır. Hayvan çalışmalarında maca hapı, bellek bozukluğu olan kemirgenlerde öğrenme ve hafızayı geliştirmiştir. Hafızayı güçlendirmek için en iyisi siyah macadır.

  • Prostat boyutunu azaltır

Prostat sadece erkeklerde bulunan bir bezdir. Benign prostat hiperplazisi (BPH) olarak da bilinen prostat bezinin büyümesi, yaşlı erkeklerde sık görülür. İdrarın vücuttan atıldığı tüpü çevrelediğinden, daha büyük bir prostat, idrarın geçişiyle ilgili çeşitli sorunlara neden olur.

Kemirgenlerdeki birkaç çalışma, kırmızı macanın prostat boyutunu azalttığını belirtmiştir. Kırmızı macanın prostat üzerindeki etkisinin, yüksek miktarda glukosinolatlarla bağlantılı olduğu düşünülmektedir. Bu maddeler aynı zamanda prostat kanseri riskini azaltır.

Maca Kökü Nasıl Kullanılır?

Maca kökü kapsülü ya da hapı bir takviye olarak alınabilir. Tozu yulaf ezmesi, smoothieler, pişmiş ürünler ve enerji barlarına katılabilir. 

Tıbbi kullanım için en uygun doz belirlenmemiştir. Ancak araştırmalarda kullanılan maca kökü tozunun dozu genellikle günde 1.5-5 gram aralığındadır.

Macayı bazı süpermarketlerde, sağlıklı gıda mağazalarında ve online mağazalarda bulabilirsiniz. Maca kökü, rengine göre kategorize edilir ve en yaygın olarak sarı, siyah veya kırmızı renginde bulunur. Tüm maca renklerinin benzer faydaları vardır ancak belirli maca türleri ve renklerinin bazı tıbbi durumlar için daha faydalı olduğu düşünülmektedir. 

Kırmızı maca tozu en yaygın takviye şeklidir. Jelatinize edilmiş maca tozu bazen maca unu olarak adlandırılır.

Maca Kökü ve Ginseng

Maca gibi ginseng de etli köklere ve güçlü tıbbi özelliklere sahip bir bitkidir. Her ikisi de yüzyıllardır geleneksel tıpta kullanılmaktadır. Hafızanın güçlenmesi, enerji vermesi, menopoz belirtilerinin azaltılması ve kan şekerini dengeleme gibi benzer yararlar sağlamaktadır. Ginseng ve maca ayrıca hem antioksidanlar içerir hem de güçlü anti-inflamatuar özelliklere sahiptir.

Fakat bu iki kök sebzeyi birbirinden ayıran bazı farklılıklar vardır. Her şeyden önce, ginseng hakkında daha fazla araştırma vardır ve daha geniş bir yelpazede benzersiz sağlık yararları bulunmaktadır. Bazı test tüpü ve hayvan çalışmaları, ginseng’in beyin işlevini iyileştirebileceğini, kilo vermeye yardımcı olabileceğini, bağışıklığı güçlendirebileceğini ve hatta kanser hücrelerini yok edebileceğini bulmuştur. 

Maca kökü, brokoli veya Brüksel lahanası gibi turpgil bir sebze olarak kabul edilirken, ginseng, öncelikle tropikal çalılar ve ağaçlardan oluşan Araliaceae bitki ailesine aittir. Ginseng ayrıca daha acıdır; maca ise, hem besin içeriğini hem de lezzet profilini artırmak için genellikle tariflere ve içeceklere eklenen topraksı, cevizli bir tada sahiptir.

Maca Kökünün Zararları

Genellikle güvenli kabul edilen maca kökünün bazı yan etkileri bulunmaktadır.

  • Perulu yerliler, taze maca kökünün tüketilmesinin sağlık üzerinde olumsuz etkileri olduğunu ve ilk önce kaynatılması gerektiğini düşünmektedir.
  • Tiroid sorunu olanlar, bu bitkiyi kullanma konusunda dikkatli davranmalıdır. Çünkü guatrojenler gibi tiroid bezinin normal işlevine müdahale edebilecek maddeler içerir. Tiroid işlevi zayıf olanlarda, bu bileşikler kişiyi etkiler.
  • Gebe veya emziren kadınlar kullanmadan önce doktorlarıyla görüşmelidir.
  • Maca kökünün hormon seviyeleri üzerindeki etkileri nedeniyle, doktorlar meme kanseri veya prostat kanseri gibi hastalıkların tedavisi için hormon değiştirici ilaç kullanan kişiler tarafından veya diğer ciddi durumlarda tüketilmemesi gerektiğini düşünüyor. 
  • Yüksek tansiyonu olan kişilere, olumsuz yan etkilerinden kaçınmak için maca kökü tüketmemeleri tavsiye edilir.

Kaynakça: 1

Yazıyı Paylaşın!!!

One comment

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

  1. Nimesoma Na kuelewa vizuri niendelee kutupa Rua Elimu ya Nambo ya uzazi