Hindistan, 1 milyardan fazla insanın yaşadığı bir ülkedir. Bu devasa nüfus, inanılmaz derecede çeşitlilik göstermektedir.
Yerliler 122’den fazla farklı dil konuşmaktadır ve mutfakları bölgeler arasında büyük farklılıklar göstermektedir. Bu farklılıklara rağmen Hintlilerin ortak bir noktaları var. Köri sevmeleri…
Köri kelimesi sos demektir. Köri bir baharat değildir; baharatların birleşimidir. Baharatların kombinasyonu ve oranı bir köriden diğerine değişmekle birlikte, bazı baharatlar içeriğinde standart olarak bulunmaktadır.
“Köri baharatı nedir, ne işe yarar”, “köri nasıl ve nerelerde kullanılır”, “körinin içinde ne var”, “köri faydaları nelerdir?” İşte soruların cevapları…
Yazının İçeriği
- Körinin İçindeki Baharatlar
- Körinin Yararları Nelerdir?
- Güçlü antioksidanlar içerir
- Alzheimer hastalığı riskini azaltır
- Kanseri önlemeye yardımcı olur
- İltihabı azaltarak, ağrıyı giderir
- Kalp sağlığını korur
- Kemiklere faydalıdır
- Antibakteriyel özelliklere sahiptir
- Karaciğere faydalıdır
- Hazımsızlığa iyi gelir
- Yaşlanma sürecini yavaşlatır
- Sigara nedeniyle oluşan hasarı önler
- Köri Zayıflatır mı?
- Köri Nerede ve Nasıl Saklanır?
- Köri Baharatı Zararları Nelerdir?
- Köri Baharatı Besin Değeri
- Köri Hangi Yemeklerde Kullanılır?
Körinin İçindeki Baharatlar
Kimyon
Kimyon sindirim için mükemmeldir. Yalnızca kokusu, ağızda tükürük enzimlerini harekete geçirmek için bile yeterlidir. Kimyon; gazı hafifletir, doğal bir müshildir.
Antifungal ve antimikrobik özelliklere sahiptir. İlginçtir, kimyon hem bir gevşetici hem de uyarıcıdır ve uçucu yağındaki belirli bileşenlerden birinin hipnotik huzuru sağladığı bilinmektedir.
Zerdeçal
Anti-kanser, anti-inflamatuar, antioksidan yönünden zengin, beyin gücü artırıcıdır, kalp sağlığını korumanın yanı sıra zerdeçal, yemeklere lezzet veren bir baharattır. Zerdeçal her köri karışımında bulunan önemli bir bileşendir.
Kişniş
Kişniş (silantro bitki çiçeklerinin tohumu) faydaları sayısızdır. Kimyon gibi, kişniş de, gazı rahatlatır, bulantıyı önler ve ishale iyi gelir.
Aynı zamanda doğal bir anti-histamin görevi görür, ağız enfeksiyonlarını antiseptik özellikleriyle tedavi eder, cilt koşullarını iyileştirmeye yardımcı olur, kan basıncını düşürür ve doğal bir demir kaynağıdır.
Zencefil
Zencefil yemeklere harika lezzetler veren ve ciddi tıbbi özelliklere sahip olduğu bilinen bir bitkidir. Sindirim sisteminde yatıştırıcı etkisi olan anti-inflamatuar, anti-tümör ve antioksidan etkileri gösterir.
Sağlık bağırsaklardan başlar ve zencefil bağırsakları gazdan arındırmaya yardımcı olur, bulantıyı rahatlatır. Hamilelerde mideyi yatıştırır ve kusmayı giderir.
Kakule
Kakule, Hint mutfağında önemli bir yere sahiptir. Diş ve diş eti hastalığının yanı sıra boğaz ağrısı için bir yatıştırıcıdır, mükemmel bir nefes tazeleyicisidir. Ayrıca, toksinlerin atılmasına yardımcı olur ve kardiyovasküler iyileşme sağlar.
Tarçın
Antioksidanlarla dolu, antiviral, antibakteriyel bir baharat olan tarçın, hastalıklarla savaşmaya yardımcı olur.
Tarçın, kanser hücreleri için toksiktir, kanser hücrelerinin büyümesini azaltır, Parkinson gibi dejeneratif hastalıklardan nöronları korur ve kalp hastalığını kontrol altında tutar.
Tarçın, azalmış insülin direncini düşük kan şekeri ile birleştirdiğinden, şeker hastalığından muzdarip olan veya potansiyel olarak diyabet hastası olanlar için son derece yararlıdır.
Karanfil
Karanfilin aktif, iyileştirici bileşeni eugenol olarak adlandırılır. Eugenol, anti-bakteriyel, anti-inflamatuar ve doğal detoksifikatördür. Sakinleştiricidir ve diş eti ağrısını rahatlatır. Karanfil; demir, kalsiyum, manganez içerir ve aynı zamanda bir antioksidandır.
Körinin Yararları Nelerdir?
Köri baharatı, kanseri önleme, kalp hastalıklarına karşı koruma, Alzheimer hastalığının belirtilerini azaltma, ağrı ve iltihaplanmayı azaltma, kemik sağlığını iyileştirme, bağışıklık sistemini bakteriyel enfeksiyonlardan koruma ve böbrek yetmezliğini önleme de dahil olmak üzere bir dizi sağlık yararına sahip popüler bir baharat karışımıdır. Karaciğerin vücuttan toksinleri atma yeteneğini artırır.
Köri tozu çeşitli maddelerden oluşur ve dünyanın bölgesine bağlı olarak değişiklik gösterir, bu da tozdan elde edilebilen sağlık yararlarını da değiştirebilir. Köri tozunun en yaygın ve avantajlı bileşeni zerdeçal, kişniş, kakule, kimyon, fesleğen ve kırmızı biberdir.
Belirli tarife bağlı olarak ara sıra eklenen diğer bazı maddeler, hepsi bireysel sağlık yararları olan rezene tohumu, zencefil, karanfil, tarçın ve hardal tohumudur. İşte köri baharatının faydaları…
Güçlü antioksidanlar içerir
Antioksidanlar, serbest radikaller olarak bilinen reaktif moleküllerin neden olduğu hücre hasarını önlemeye yardımcı olan bileşiklerdir.
Vücudumuzda çok fazla serbest radikal olması, kalp hastalığı, kanser ve zihinsel düşüş gibi kronik durumlarla ilişkili bir durum olan oksidatif stresi tetikler. Antioksidan açısından zengin gıdalar yemek, oksidatif stresin etkilerini baskılayarak, hastalık riskini azaltır.
Köri tozu, kurkumin, kuersetin, pinen, lutein, zeaksantin ve cuminal gibi bol miktarda antioksidan içerir.
Alzheimer hastalığı riskini azaltır
Zerdeçal, körinin en değerli baharat bileşenidir. Araştırmacılar zerdeçalın, serbest radikallerin beynin sinir yollarında biriktirdikleri plağın azalmasını sağladığını tespit ettiler.
Bağışıklık sistemi, bu plakağı oluşturan amino asidi ortadan kaldırmaya ve böylece bilişsel düşüşe neden olan Alzheimer hastalığının riskini düşürmeye teşvik eder.
Devam etmekte olan araştırmalar, Hindistan’daki Alzheimer oranlarının düşük olmasının köri tozu tüketimine bağlamaya çalışıyor ve bu oran diğer pek çok ülkeden daha düşüktür.
Kanseri önlemeye yardımcı olur
Son araştırmalar, zerdeçal yemenin, insan tükürüğündeki antikanser aktiviteyi uyarabileceğini göstermektedir. Bunun ölçülebilir bir şekilde görülebilmesi için zerdeçalın, muhtemelen, köri tozunda bulunandan çok daha yüksek bir konsantrasyonda olduğu ek formda alınması gerekmektedir.
Köri baharatı yemek, insan vücudundaki çeşitli kanserli hücrelerin büyümesini engellemeye ve aktivitesini azaltmaya yardımcı olmaktadır.
İltihabı azaltarak, ağrıyı giderir
Zerdeçal, iltihaplanma, ağrı ve romatoid artrit bakımından olumlu bir sağlık ajanıdır. Zerdeçalın anti-inflamatuar özellikleri, eklem iltihaplanmasını ve bozulmasını aktif olarak azaltırken, aynı zamanda romatoid artrit gibi hastalıkların ağrılarını da azaltır.
Kalp sağlığını korur
Kalp hastalıkları, insan sağlığını etkileyen en tehlikeli ve yaygın hastalıklardan biridir. Köri baharatının içinde yaygın olarak bulunan maddelerden kakule ve fesleğen vazodilatör olarak tanımlanmıştır.
Vücuttaki kan damarlarındaki gerilimi azaltacak proteinleri etkilerler. Bu kan basıncında bir azalmaya yol açar, bu da ateroskleroz, kalp krizi ve felç gibi birçok kardiyovasküler rahatsızlığın riskini azaltır.
Kemiklere faydalıdır
Körinin zerdeçal içeriği osteoporoz ve kemik sağlığı açısından incelenmektedir. İnsani testler henüz erken safhalarında olmasına rağmen, önemli miktarlarda hayvan testi, zerdeçalın kemik erimesini, bağlantı ve tamir hızını büyük oranda artırmasına karşın, kemik kaybının belirtilerini % 50’ye kadar düşürdüğünü göstermiştir.
Antibakteriyel özelliklere sahiptir
Dünyanın dört bir yanındaki köri tozunun çoğunluğunda bulunan faydalı baharat, kişniştir. Kişniş, bakteriyel enfeksiyonları, özellikle de E. coli ve diğer ağır zararlı bağırsak enfeksiyonları ile mücadele eder.
Bu nedenle, sağlıklı miktarda köri baharatı tüketmek, sindirim sisteminin sağlığını geliştirerek, bağışıklık sistemini bakteriyel ajanlara karşı savunmada güçlü tutar.
Karaciğere faydalıdır
Zerdeçaldaki önemli bileşenlerinden biri olan curcumin, karaciğeri sağlığı için önemli bir maddedir. Karaciğerdeki iltihaplanma, kanser ve tümör büyümesine yol açan belirli genlerin ekspresyonunu engeller.
İnsan testleri henüz başlangıç aşamasında olmasına rağmen, hayvan testleri, karaciğer hastalıklarına ve aşırı karaciğer toksisitesine karşı önemli bir katkı olarak sağlıklı bir miktarda köri tüketimini desteklemektedir.
Hazımsızlığa iyi gelir
Birçok insan yemeklerden sonra hazımsızlık yaşar. Vücudun genel sağlığı veya hazımsızlık oluşturan yiyecekler nedeniyle mide şişkinliği oluşabilir. Hazımsızlığa iyi gelen baharatlardan biri de köridir.
Bağırsak sağlığını korur
Köride bulunan baharatlar diyet lifi ile doludur. Diyet lifi, bağırsak hareketlerini düzenlemeye ve sindirim sisteminin yanı sıra bağırsak sağlığını teşvik etmeye yardımcı olur.
Yaşlanma sürecini yavaşlatır
Körinin olağanüstü gücü, içeride ve dışarıda vücudun oksidatif hasarını önlemeye yardımcı olan antioksidan içeriğinden kaynaklanmaktadır.
Köri tozu zerdeçal ile birlikte yaşlanma sürecini yavaşlatmaya yardımcı olan ve ayrıca kırışıklıkların görünümünü önleyen C vitamini içerir.
Sigara nedeniyle oluşan hasarı önler
Köri, vücuttaki tüm toksinleri, içeriğinde bulunan krosin adlı karotenoid adlı bileşik ile temizler. Özellikle, yoğun sigara içme alışkanlığı olan bireyler, hasarı hafifletmek için düzenli olarak köri baharatı yiyebilir. Sigara nedeniyle vücutta biriken toksinler her gün düzenli köri kullanımı ile daha kolay atılacaktır.
Köri Zayıflatır mı?
Dengeli ve sağlıklı bir diyetin parçası olarak her gün bir çay kaşığı köri kullanmak, zayıflamayı destekler. Sindirimi kolaylaştırdığı ve metabolizmayı hızlandırdığı için vücuttaki yağların da daha kolay yakılmasını sağlar. Bu nedenle, egzersizle birlikte düzenli köri tüketirseniz, hızlı bir şekilde kilo verdiğinizi göreceksiniz.
Köri Nerede ve Nasıl Saklanır?
Köri etkisini hızla kaybeder. Bu yüzden 2 ay boyunca hava geçirmez bir kapta saklanabilir.
Köri Baharatı Zararları Nelerdir?
Köri, lezzetli ve sağlıklı bir baharattır, ancak aynı zamanda birkaç olası yan etkisi de vardır. Köri tozu iyi bilinen bir anti-pıhtılaşma maddesidir, bu nedenle kan inceltici kullanıyorsanız, aşırı kanamanın tehlikelerini ortadan kaldırmak için bu baharatı kullanmadan önce doktorunuza danışmalısınız.
Ayrıca, bazı araştırmalara göre köri tozu safra kesesine veya önceden safra kesesi koşullarına sahip kişilerde tahriş edici etki göstermiştir.
Safra kesesi kasılmalarını uyarır, bu da safra kesesinde sorun olan insanlar için faydalıdır ancak safra taşı veya tıkanmış safra yolları olanlarda çok acı verici olabilir.
Köri tozu, aşırı miktarda kullanıldığında mide ekşimesi, baş dönmesi, aşırı terleme, ayaklarda yanma hissi ve anal yanma gibi yan etkilere neden olabilir.
Köri Baharatı Besin Değeri
100 gram köri tozunun besin içeriği şöyledir;
Kalori: 325
Toplam yağ: 14 gram
Sodyum: 52 mg
Toplam karbonhidrat: 56 gram
Diyet lifi: 53 gram
Protein: 14 gram
Kalsiyum: RDI’nin % 40’ı
Demir: RDI’nin % 106’sı
Potasyum: RDI’nin % 25’i
Çinko: RDI’nin % 43’ü
E Vitamini: RDI’nin % 112’si
K vitamin: RDI’nin % 83’ü
Köri Hangi Yemeklerde Kullanılır?
Körinin kullanım alanı çok geniştir ve neredeyse her türlü yemekte kullanılabilir. Et yemekleri özellikle tavuk ve sebze yemeklerinde kullanılabilir. Salatalara eklenebilir. Makarna, çorba gibi yemeklere de katılır.