Kısa Zincirli Yağ Asitleri Nelerdir, Hangi Besinlerde Bulunur?

Kısa zincirli yağ asitleri bağırsakta yararlı bakteriler tarafından üretilir. Kolondaki hücrelerin ana besin kaynağıdır. İnflamatuar hastalıklar, şeker hastalığı, obezite, kalp hastalığı ve diğer sağlık koşullarının riskini azaltır.

Kısa zincirli yağ asitleri nelerdir?

Kısa zincirli yağ asitleri 6 karbon (C) atomdan daha az olan yağ asitleridir. Bağırsakta bağırsak bakterileri fermente edildiğinde üretilir.

Bu nedenle bağırsak sağlığı için çok önemlidirler. Vücudumuzdaki kısa zincirli yağ asitlerinin yaklaşık % 95’i şunlardan oluşur:

  • Asetat (C2).
  • Propiyonat (C3).
  • Bütirat (C4).

Propiyonat, karaciğerde glikoz üretirken, asetat ve bütirat diğer yağ asitlerine ve kolesterole dahil edilir.

kısa zincirli yağ asitlerinin faydaları
Kısa zincirli yağ asitleri çeşitli yiyeceklerde bulunur.

Kısa zincirli yağ asitleri hangi besinlerde var?

Meyve, sebze ve baklagiller gibi lif içeren yiyecekler, bu yağ asitlerinin miktarını artırır. Aşağıdaki lif türleri kolondaki kısa zincirli yağ asitlerinin üretimi için en iyisidir:

  • İnülin: Enginar, sarımsak, pırasa, soğan, buğday, çavdar ve kuşkonmaz gibi sebzelerde inülin vardır.
  • Fructooligosaccharides (FOS): Çeşitli meyve ve sebzelerde, muz, soğan, sarımsak ve kuşkonmazda bulunur.
  • Dirençli nişasta: Tahıllar, arpa, pirinç, fasulye, yeşil muz, baklagiller, pişmiş ve sonra soğutulmuş patatesten dirençli nişasta elde edilir.
  • Pektin: Pektin kaynakları arasında elma, kayısı, havuç, portakal ve diğer bitkisel yiyecekler bulunur.
  • Arabinoksilan: Arabinoksilen tahıllarda bulunur. Örneğin, buğday kepeği içindeki en yaygın liftir.
  • Guar gum: Guar gum, bir tür baklagil olan guar fasulyesinden çıkarılır.

Bazı peynir çeşitleri, tereyağı ve inek sütü de küçük miktarlarda bütirat içerir.

Kısa zincirli yağ asitlerinin vücuda etkileri nelerdir?

  • Sindirim sistemi

Kısa zincirli yağ asitleri bazı sindirim bozukluklarına karşı faydalıdır;

İshal: Bağırsak bakterileri dirençli nişastayı ve pektini kısa zincirli yağ asitlerine dönüştürür. Bunları yemek, çocuklarda ishali azaltır.

İnflamatuar bağırsak hastalığı: Anti-inflamatuar özelliklerinden dolayı bütirat ülseratif kolit ve Crohn hastalığı gibi inflamatuar bağırsak hastalıklarını tedavi etmek için kullanılır.

  • Kolon kanseri

Başta kolon kanseri olmak üzere bazı kanserlerin önlenmesi ve tedavisinde anahtar rol oynar.

Laboratuvar çalışmaları bütiratın kolon hücrelerinin sağlıklı kalmasına yardımcı olduğunu tespit etmiştir. Tümör hücrelerinin büyümesini engelleyerek, kolonda kanser hücresi yıkımını teşvik eder.

  • Şeker hastalığı

Araştırmalardan elde edilen kanıtlara göre kısa zincirli yağ asidi olan bütiratın hem hayvanlarda hem de şeker hastalığı olan kişilerde olumlu etkileri olabileceği belirlenmiştir.

Ayrıca karaciğer ve kas dokusunda enzim aktivitesini arttırdığı ve kan şekeri kontrolü sağladığı da gösterilmiştir.

  • Zayıflama

Bağırsaktaki mikroorganizmaların kompozisyonu, besin emilimini ve enerji düzenlemesini etkiler.

Çalışmalar kısa zincirli yağ asitlerinin yağ yakma oranını arttırarak ve yağ depolamasını azaltarak yağ metabolizmasını düzenlediğini göstermiştir. Bu da kısa zincirli yağ asitlerinin zayıflamada önemli rol oynadıkları anlamına gelir.

  • Kalp sağlığı

Yüksek lifli beslenme, kalp rahatsızlığı riskini azaltır. Lif alımı azsa iltihap oluşur.

Hem hayvan hem de insanlardaki araştırmalar, kısa zincirli yağ asitlerinin kolesterol düzeylerini düşürdüğünü belirtmiştir. Kötü kolesterolün azalması, kalp hastalığı riskini de azaltır.

Kaynakça: 1

Yazıyı Paylaşın!!!

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir