Kekik Nedir, Ne işe Yarar? Kekiğin Faydaları ve Zararları

Kekik, dünyadaki birçok mutfakta temel bir baharat olarak kullanılır. Güçlü bir tadı vardır ve yemeklere ince tatlı bir lezzet katar.

Kekik, taze, kurutulmuş veya bir yağ olarak bulunabilir ve hepsinin ayrı ayrı önemli sağlık faydaları olduğu bilinmektedir.

Az miktardaki kekik bile bazı önemli besin maddeleri sağlar. Örneğin; bir çay kaşığı kuru kekik, günlük K vitamini ihtiyacının % 8’ini karşılar.

Çalışmalar, inflamasyonun azaltılması, bakterilerle mücadeleye yardımcı olma gibi etkileyici potansiyel faydaları olduğunu ortaya çıkarmıştır.

Yazıda “kekiğin faydaları ve zararları nelerdir”, “kekik nerelerde kullanılır”, “kekik zayıflatır mı” gibi konu başlıklarına değinilecektir.

Kekiğin Besin Değeri

Bir çay kaşığı (yaklaşık bir gram) kekik yaprağı yaklaşık olarak şunları içerir :

3.1 kalori

1.9 karbonhidrat

0.1 gram protein

0.1 gram yağ

0,4 gram lif

6.2 mikrogram K vitamini (yüzde 8 DV)

1 çay kaşığı (yaklaşık 2 gram) kuru kekik yaklaşık olarak şunları içerir:

5,4 kalori

3.4 karbonhidrat

0.2 gram protein

0.2 gram yağ

0.7 gram lif

10.9 mikrogram K vitamini (yüzde 14 DV)

0.8 miligram demir (yüzde 4 DV)

0.1 miligram manganez (yüzde 4 DV)

27.6 miligram kalsiyum (yüzde 3 DV)

Kekik Yararları Nelerdir?

Zengin antioksidanlar içerir

Kekik, antioksidan açısından zengindir ve antioksidanlar vücuttaki zararlı serbest radikallerin zarar görmesine yardımcı olan bileşiklerdir.

Serbest radikallerin birikimi, kanser ve kalp rahatsızlığı gibi kronik hastalıklarla bağlantılıdır.

Birkaç test tüpü çalışması, kekik ve kekik yağının antioksidanlar bakımından yüksek olduğunu bulmuştur.

Kekik yağı özellikle serbest radikallere bağlı hücrelere zarar vermesini önlemeye yardımcı iki antioksidan olan karvakrol ve timol bakımından yüksektir.

Kekik, meyve ve sebzeler gibi yüksek antioksidan içeren gıdalarla birlikte, sağlığı iyileştirebilecek miktarda antioksidan sağlar.

Bakterilerle savaşır

Kekik, güçlü antibakteriyel özelliklere sahip bazı bileşikler içerir.

Bir test tüpü çalışması, kekik yağının, enfeksiyona neden olabilecek iki bakteri türü olan “Escherichia coli” ve “Pseudomonas aeruginosa” nın büyümesini engellemesine yardımcı olduğunu gösterdi.

Bir başka test tüpü çalışması, kekiğin 23 tür bakteri karşısında etkili olduğunu tespit etmiştir. 

Ayrıca, bir test tüpü çalışması, kekik, adaçayı ve kekik uçucu yağının antimikrobik etkinliğini karşılaştırdı. Kekik bakterilere karşı en etkili uçucu yağlardan biriydi.

Mevcut araştırma, bu bitkinin konsantre miktarlarını kullanan test tüpü çalışmaları ile sınırlıdır. Bu nedenle, bu sonuçların insanları nasıl etkileyebileceğini belirlemek için ileri araştırmalara ihtiyaç vardır.

Anti-kanser özelliklere sahiptir

Kekik antioksidanlar bakımından yüksektir. Bu bileşikler sadece serbest radikal hasarını nötralize etmekle kalmaz aynı zamanda kanseri önlemeye yardımcı olabilir. 

Bazı test tüpleri çalışmaları, kekik ve bileşenlerinin kanser hücrelerini öldürmeye yardımcı olabileceğini göstermiştir.

Bir test tüpü çalışması, insan kolon kanseri hücrelerini kekik özütü ile tedavi etti ve kanser hücrelerinin büyümesini durdurduğunu ve öldürdüğünü buldu.

Bir başka test tüpü çalışması, kekikteki bileşenlerden biri olan karvacrolun da kolon kanseri hücrelerinin büyümesini ve yayılmasını önlemede yardımcı olduğunu gösterdi.

Bununla birlikte, bunların yüksek miktarda bitki ve bileşiklerini kullanan test tüpleri çalışmaları olduğunu unutmayın. Etkilerini belirlemek için tipik dozlar kullanan insan çalışmaları gereklidir. 

Enfeksiyonu azaltır

Bazı test tüpleri, bakterilere karşı savaşmanın yanı sıra, kekik ve bileşenlerinin bazı virüslere karşı koruma sağlayabileceğini keşfetti.

Özellikle, karvakrol ve timol, kekikte anti-viral özelliklerle ilişkili olan iki bileşiktir.

Bir test tüp çalışmasında, karvakrol, norovirus, inhalasyon, bulantı ve mide ağrısına neden olan bir viral enfeksiyonu, bir saatlik tedavide pasif hale getirdi.

Bir başka test tüpü çalışması, timol ve karvakrolün herpes simplex virüsünün % 90’ını sadece bir saat içinde pasif hale getirdiğini bulmuştur.

İnflamasyonu azaltır

İnflamasyon, hastalık veya yaralanma sonucu oluşan normal bir bağışıklık tepkisidir.

Bununla birlikte, kronik inflamasyonun kalp hastalığı, diyabet ve otoimmün hastalıklar gibi hastalıkların gelişimine katkıda bulunduğu düşünülmektedir.

Kekik, serbest radikalleri nötralize etmeye ve iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olan antioksidanlar bakımından zengindir.

Ayrıca, anti-inflamatuar özelliklere sahip olduğu gösterilen karvakrol gibi bileşikler de içerir. Bir hayvan araştırmasında, karvakrol, farelerin pençelerinde şişmeyi % 57’ye kadar azalttı.

Bir başka hayvan araştırması, kekik ve kekik esans yağının bir karışımının, kolitli farelerde veya inflamasyonlu kolonda inflamatuar belirteçlerin sayısını azalttığını gösterdi.

Kalp sağlığını iyileştirir

Bunu desteklemek için pek çok çalışma var. Kekik özünün, yüksek tansiyonu olan sıçanlarda kalp atış hızını önemli ölçüde düşürdüğü bulundu. 

Başka bir çalışma, kekiğin önemli bir kardiyovasküler hastalık şekli olan aterosklerozun tedavisine yardımcı olabileceğini belirtmektedir.

Bağışıklığı güçlendirir

Kekik, C vitamini ile doludur. Aynı zamanda iyi bir A vitamini kaynağıdır – bu besinlerin her ikisi de bağışıklığı güçlendirmeye yardımcı olur.

Kekik ayrıca beyaz kan hücrelerinin oluşumunu destekleyerek bağışıklık sistemini güçlendirir. Anti-inflamatuar etkileri de bağışıklığı güçlendirmeye yardımcı olur. 

Kekik ayrıca yara iyileşmesini hızlandırabilir.

Dispraksi tedavisine yardımcı olur

Gelişimsel Koordinasyon Bozukluğu (DCD) olarak da adlandırılan dispraksi, hareketi etkileyen nörolojik bir bozukluktur. Kekiğin özellikle çocuklarda bu hastalığın semptomlarını iyileştirdiği bulunmuştur.

Kekik yağı, uçucu yağların dispraksi gibi nörolojik rahatsızlıkların tedavisinde etkilerini bulmak için yapılan bir çalışmada kullanılan yağlardan biriydi. Ve çalışmanın sonuçları umut vadediyordu.

Sindirim sağlığını iyileştirir

Kekiğin midede zararlı gazların artmasını önlediği ve böylelikle sindirim sağlığını artırdığı bilinmektedir. Bu etki, kekikteki gaz giderici (indirgeyici gaz) özellikler sunan uçucu yağlara bağlanabilir. Kekik ayrıca antispazmodik olarak çalışır ve bağırsak kramplarını hafifletmeye yardımcı olur.

Solunum sorunlarını tedavi eder

Kekik bağışıklığı güçlendirir ve bu, solunum sorunlarının çoğunun tedavisine yardımcı olur. Kekik geleneksel olarak bronşit ve öksürük gibi solunum rahatsızlıklarını tedavi etmek için kullanılmıştır. 

Adet sorunlarının giderilmesine yardımcı olur

Bir çalışma kekiğin dismenore (karın kramplarını içeren ağrılı adet kanaması) ağrısını azaltmada yardımcı olabileceğini gösteriyor.

Görme sağlığını iyileştirir

Kekik, özellikle görme sağlığı için faydalı bir besin olan A vitamini açısından zengindir. A vitamini eksikliği gece körlüğüne neden olabilir. Kekik ayrıca, maküler dejenerasyon da dahil olmak üzere görme ile ilgili diğer sorunları önlemeye yardımcı olabilir.

Araştırmalar, kekiğin görüşü iyileştirecek özelliklere sahip olabileceğini göstermektedir.

Ağız sağlığını iyileştirir

Araştırmalar, kekik yağının ağız boşluğu enfeksiyonlarını hafifletmeye yardımcı olabileceğini göstermiştir. Yağ, antibiyotiklere dirençli olarak büyüyen bakterilere karşı büyük etkinlik gösterdi.

Kekiği ağız sağlığını korumak için gargara olarak da kullanabilirsiniz. Bir bardak ılık suya bir damla yağ ekleyin. Ağzınızı çalkalayın ve tükürün.

Başka bir araştırmaya göre, kekik yağı ayrıca oral patojenlere karşı etkili bir antiseptik tedavi görevi görebilir. Kekiğin yardımcı olabileceği diğer birkaç oral sorun diş eti iltihabı, plak, diş çürüğü ve ağız kokusudur.

Kekiğin antibakteriyel ve antiseptik özellikleri bunu başarmaya yardımcı olur. Kekiğin bileşeni olan timol, dişleri çürümeye karşı korumak için diş cilası olarak kullanılabilir.

Baş ağrısını azaltmaya yardımcı olabilir

Kekikteki carvacrol bileşiği, bir anti-inflamatuar ilaç gibi COX2’yi inhibe eder.  Kekik yağı stresi azaltabilir – içindeki antioksidanlar, hücreleri stres ve toksinlerden korur.

Kekik esansiyel yağı, solunduğunda ruh halini de artırabilir.

Grip ve viral hastalıkları tedavi eder

Kekik özlerindeki karvakrol, antiviral özellikler gösterir. Klinik çalışmalar, bu aktif molekülün belirli virüslerin RNA’sını (genetik materyal) doğrudan hedeflediğini bildirmektedir. Bu, bir insan konak hücresini enfekte etme sürecini bozar.

Yaşadığımız en yaygın ve sık viral enfeksiyonlardan biri soğuk algınlığıdır. Grip sırasında kekik tüketmek öksürük, boğaz ağrısı ve ateşin şiddetini azaltabilir. Taze demlenmiş, sıcak kekik çayı bu durumda en iyi sonucu verir.

Meksika kekik yağı, HIV ve rotavirüs gibi diğer insan virüslerini engelleyebilir. Herpes simpleks virüsü (HSV), hepatit virüsleri ve insan solunum virüsleri üzerindeki antiviral etkilerini belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Kekiğin Cilde Faydaları

Kekik yağı, antibakteriyel ve antifungal özellikleri nedeniyle cildi ilgili enfeksiyonlardan koruyabilir. Akne için bir ev ilacı olarak çalışır. Yağ ayrıca yaraları ve kesikleri iyileştirir. Hatta yanıkları giderir ve deri döküntüleri için doğal bir çare görevi görür.

Kekik yağı egzama semptomlarını da azaltmaya yardımcı olabilir. Egzama genellikle zayıf sindirim ve stresten kaynaklanır ve kekik iki durumu iyileştirdiği için egzamanın iyileşmesine de yardımcı olabilir.

Kekik antioksidan bakımından zengin olduğu için yaşlanma sürecini yavaşlatabilir ve parlak bir cilt verebilir.

Sivilce tedavisi için kekik ile cadı fındığı kullanabilirsiniz. İkisini yaklaşık 20 dakika sıcak suda bekletin. Ardından, etkilenen bölgelere uygulamak için bir pamuk kullanın. 20 dakika bekleyin ve ardından ılık suyla yıkayın.

Kekiğin Saça Faydaları

Kekik, diğer bitkilerle birleştirildiğinde saç büyümesini destekleyebilir. Kekikle karıştırılmış lavanta yağını saçınıza uygulayabilirsiniz – bazı araştırmalar bu yöntemin 7 ayda saç uzamasını iyileştirebileceğini göstermektedir.

Kekik Nasıl Kullanılır?

Bu çok yönlü bitki, pek çok farklı kullanım alanına sahiptir. Kekik yapraklarını salata ve diğer yeşilliklerle karıştırmayı veya yaprağı çorba ya da sebze yemeklerine serpiştirmeyi deneyin.

Ayrıca, et ve tavuk yemeklerinin vazgeçilmez baharatıdır. Kekik, taze, kuru ya da yağ olarak bulunur.

Kekiğin Yan Etkileri Nelerdir?

Astıma neden olabilir

Kekiğin temel bileşeni olan timol, güçlü bir astımajen olarak kabul edilir. Aynı zamanda solunum sorunlarını ağırlaştırabilen bir solunum hassaslaştırıcıdır.

Cilt alerjilerine yol açabilir

Kekik işlemeye katılan çiftçilerin kontakt dermatit semptomlarına sahip olduğu bulundu. Araştırmaya göre bu alerjinin, çiftçilerin meslekleri sırasında temas ettikleri kekik tozundan kaynaklandığı sonucuna varılmıştır.

Kekiğin diğer bazı yan etkileri de rapor edilmiştir. Daha fazla araştırma gerekli olsa da, kekiğin neden olduğu diğer yan etkiler şöyledir;

Hipotansiyon

Kekiğe alerjik yanıt, 45 yaşındaki bir erkekte görüldüğü gibi hipotansiyona neden olabilir. Hatta bazı kaynaklar kekik yağı alımında kalp durmasına işaret ediyor.

Gastrointestinal Sorunlar

Ağızdan alınan kekik ve yağı mide ekşimesine, ishale, mide bulantısına, kusmaya ve gastrointestinal tahrişe neden olabilir.

Endokrin Sağlığı

Kekik özleri, muhtemelen endokrin sistemin sağlığına zarar vererek tiroid uyarıcı hormon düzeylerini azaltabilir.

İdrar yolu enfeksiyonu

Kekik, idrar yolu enfeksiyonuyla ilişkili iltihabı şiddetlendirebilir.

Kas Güçsüzlüğü

Kekik, bazı kişilerde kas güçsüzlüğüne neden olabilir.

Sonuç olarak;

Kekik, sağlığa oldukça güçlü bazı faydalar sunan bir bitkidir.

Antioksidanlar bakımından yüksektir, bakteri ve virüsleri savuşturmaya, potansiyel olarak kanser hücrelerinin büyümesini azaltmaya ve iltihaplanmayı hafifletmeye yardımcı olur.

Bununla birlikte, güncel araştırma, test tüpü ve hayvan çalışmaları ile sınırlıdır. İnsanlardaki potansiyel etkilerini belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Kekik çok yönlüdür, kullanımı kolaydır ve taze, kuru veya yağ formunda çeşitli tariflere eklenebilir.

Yazıyı Paylaşın!!!

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir