Bezelye Nedir, Kaç Kalori? Besin Değeri ve Faydaları

Bezelye, besleyici, bir sebzedir. Çok miktarda lif ve antioksidan içerir. Araştırmalar, kalp rahatsızlığı ve kanser gibi bazı kronik hastalıklara karşı koruma sağladığını gösteriyor.

Ancak, bezelyenin zararlı olduğu ve içerdiği antinutrientler nedeniyle şişkinlik yaptığı konusunda endişeler de bulunmaktadır. 

Aşağıda “bezelyenin faydaları nelerdir”, “bezelye hangi vitaminleri içerir”, “bezelyenin zararları var mıdır” soruları cevaplanacaktır.

Bezelye Nedir?

BezelyePisum sativum” bitkisi tarafından üretilen tohumlardır. Yüzlerce yıldır insanların beslenmesinin bir parçası olmuş ve dünyanın dört bir yanında tüketilmiştir.

Bezelye, sebze değildir. İçlerinde tohumları olan bitkilerden oluşan baklagil ailesinin bir parçasıdır. Mercimek, nohut, fasulye ve yer fıstığı da baklagillerdendir.

Ancak, bir sebze olarak satılır. Bezelyeyi dondurulmuş, taze veya konserve şeklinde bulabilirsiniz.

Nişasta adı verilen kompleks karbonhidrat bakımından yüksek olduğu için, patates, mısır ve kabak ile birlikte nişastalı bir sebze sayılır.

bezelye karbonhidrat değeri

Bezelyede Hangi Vitamin Var?

Bu sebze etkileyici bir besin profiline sahiptir. Kalori içeriği oldukça düşüktür, 170 gramı yalnızca 62 kalori içerir.

Bu kalorinin yaklaşık % 70’i karbonhidrattan, geri kalanı ise protein ve az miktarda yağdan sağlanmaktadır. Ayrıca, önemli miktarda lifin yanı sıra ihtiyacımız olan her türlü vitamini ve minerali içerir.

170 gram bezelyenin besin içeriği şu şekildedir:

Kalori: 62

Karbonhidrat: 11 gram

Lif: 4 gram

Protein: 4 gram

A vitamini: RDI’nin % 34’ü

K vitamini: RDI’nın % 24’ü

C vitamini: RDI’nin % 13’ü

Tiamin: RDI’nin % 15’i

Folat: RDI’nin % 12’si

Manganez: RDI’nin % 11’i

Demir: RDI’nin % 7’si

Fosfor: RDI’nin % 6’sı 

Bu sebzeyi, diğer sebzelerden ayıran şey, yüksek protein içeriğidir. Örneğin, 170 gram bezelye protein miktarı olarak 4 gram içerirken, pişmiş havuç yalnızca 1 gram proteine sahiptir.

Polifenol antioksidanlar açısından da zengindir ve muhtemel sağlık yararlarından sorumlu olan da bu bitki bileşikleridir.

Bezelye Yararları Nelerdir?

Protein kaynağı olduğu için tok tutar

Yeşil bezelye, bitkisel kaynaklı en iyi protein kaynaklarından biridir ve yüksek miktarda lif ile birlikte daha uzun süre tok tutmaya yardımcı olur. 

Protein yemek, iştahı azaltan bazı hormonların seviyelerini artırır. Protein, sindirimi yavaşlatmak ve tokluk duygusu sağlamak için lif ile birlikte çalışır.

Yeterli miktarda protein ve lif yenmesi, iştahı kontrol altında tutarak gün boyunca alınan kalori sayısını otomatik olarak düşürür.

Bezelyenin benzersiz protein içeriği, onları hayvansal ürünleri yemeyenler için mükemmel bir besin seçeneği haline getirir. Ancak, amino asit metiyoninin eksik olması, tam bir protein kaynağı olmadığını gösterir.

Yeterli miktarda protein tüketilmesi, kas gücü ve kemik sağlığının geliştirilmesi için önemlidir. Ayrıca, kilo kaybı ve korumasında da önemli bir rol oynar.

Kan şekeri kontrolü sağlar

Bezelye, kan şekeri kontrolünü desteklemeye yardımcı olabilecek birkaç özelliğe sahiptir. Öncelikle, düşük bir glisemik indeksi (GI) vardır; bu, bir gıdayı yedikten sonra kan şekerinin ne kadar hızlı yükseldiğinin ölçüsüdür.

Glisemik indeksi düşük gıdalar yemek, kan şekerini dengelemek için yararlıdır. Dahası, bezelye lif ve protein bakımından zengindir ve bu da kan şekeri kontrolüne fayda sağlar.

Bunun nedeni, lifin karbonhidratları emme hızını yavaşlatmasıdır, bu da ani bir yükselişten ziyade kan şekeri seviyelerinde daha yavaş, daha kararlı bir yükseliş sağlar. 

Buna ek olarak, bazı çalışmalar, protein açısından zengin gıdaların tüketilmesinin, tip 2 diyabetli bireylerde kan şekeri düzeylerini dengelemek için yararlı olabileceğini bulmuştur.

Bezelyenin kan şekeri üzerinde yarattığı etkilerin diyabet ve kalp rahatsızlığı da dahil olmak üzere çeşitli hastalıkların riskini azalttığı bilinmektedir.

Bezelyedeki lif sindirim için yararlıdır

Bezelye, sindirim sağlığı için birçok fayda sağladığı bilinen etkileyici miktarda lif içerir. Her şeyden önce, lif bağırsaklardaki dost bakterileri besler ve böylece sağlıksız bakterilerin artmasını önler.

Bu, iltihaplı bağırsak hastalığı, irritabl bağırsak sendromu ve kolon kanseri gibi bazı gastrointestinal rahatsızlıkları geliştirme riskini azaltır.

Bezelyenin içerisindeki lifin çoğu çözünmez yani su ile karışmaz, sindirim sisteminde “tokluk maddesi” olarak işlev görür. Bu dışkıya ağırlık katar, yiyecek ve atıkların sindirim sisteminden daha hızlı geçmesine yardımcı olur.

Bazı kronik hastalıklara karşı korur

Bezelye, birkaç kronik hastalığın önlenmesine yardımcı olabilecek çeşitli özelliklere sahiptir.

Kalp hastalığı

Bezelye, magnezyum, potasyum ve kalsiyum gibi iyi kalitede sağlıklı mineraller içerir. Bu besin maddeleri, kalp rahatsızlığı için büyük bir risk faktörü olan yüksek tansiyonun önlenmesine yardımcı olur.

Ayrıca kalp sağlığı üzerinde olumlu bir etkisi vardır. Bezelye ve baklagiller yüksek lif içeriği sayesinde total kolesterol ve “kötü” LDL kolesterolü düşürür.

Bezelye, hücrelere zarar vermesini önleme yeteneklerinden dolayı kalp hastalığı ve inme olasılığını azalttığı bilinen flavonol, karotenoid ve C vitamini antioksidanlarını da içerir.

Kanser

Düzenli olarak bezelye yemek, antioksidan içeriği ve vücuttaki iltihaplanmayı azaltma yeteneği nedeniyle kanser riskini azaltır.

Ayrıca anti-kanser etkileri olduğu bilinen saponinler adı verilen bitki bileşiklerini de içerir.

Çeşitli araştırmalar saponinlerin çeşitli kanser türlerini önlemeye yardımcı olabileceğini ve tümör büyümesini engelleme potansiyeline sahip olduğunu göstermiştir.

Dahası, prostat kanseri riskini azaltmak için özellikle yararlı olabilecek, K vitamini de dahil olmak üzere kanser riskini azaltma özelliği ile bilinen çeşitli besin maddeleri bakımından da zengindir.

Diyabet

Bezelye, şeker hastalığını önlemede ve kontrol altında tutmada önemli bir faktör olan kan şekeri kontrolüne yardımcı olduğu bilinen birkaç özelliğe sahiptir.

Lif ve protein, kan şekeri seviyelerinin çok hızlı bir şekilde yükselmesini engeller ve diyabetin kontrol altında tutulmasına yardımcı olur. 

Ayrıca, K, A ve C vitaminlerine ilaveten, magnezyum ve B vitaminlerinin iyi bir miktarını sağlar. Bütün bu besinlerin diyabet riskini azaltmaya yardımcı olduğu bilinmektedir.

Bezelyenin Zararları Nelerdir?

Anti besin maddeleri içerir

Bezelye içerisindeki bol besin maddelerine rağmen, anti besin maddeleri de içerir. 

Bunlar, sindirime ve mineral emilimine müdahale edebilecek baklagil ve tahıl gibi gıdalarda bulunan maddelerdir.

Genellikle sağlıklı insanlar için endişe oluşturmazken, sağlık etkileri de akılda tutulmalıdır. 

Malnütrisyon riski altındaki bireyleri etkileme olasılıkları daha yüksektir. Bezelyede bulunan en önemli iki anti besin maddesi şunlardır:

Fitik asit

Demir, kalsiyum, çinko ve magnezyum gibi minerallerin emilimini engelleyebilir. 

Lektinler

Gaz ve şişkinlik gibi semptomlarla ilişkili olarak besin emilimini engelleyebilir.  

Bu anti besin maddelerinin seviyeleri bezelyede diğer bakliyatlardan daha düşüktür bu nedenle çok fazla soruna neden olmaz. 

Şişkinlik yapabilir

Diğer bakliyatlarda olduğu gibi, yeşil bezelye şişkinliğe, mide rahatsızlığına ve gaza neden olabilir. Bu etkiler birkaç nedenden ötürü olabilir; bunlardan biri FODMAP’ların içeriğidir – fermente edilebilir oligo-, di-, mono-sakkaritler ve polioller.

Sindirimden kaçan ve daha sonra gazı yan ürün olarak üreten bağırsakta bulunan bakteriler tarafından fermente edilen bir grup karbonhidrattır.

Ayrıca, bezelye lektinleri şişkinlik ve diğer sindirim belirtileri ile ilişkilidir. Lektinler yüksek miktarlarda bulunmasa da, bazı insanlar için, özellikle de beslenmenin önemli bir parçası olduklarında sorunlara neden olabilir.

Sonuç olarak;

Bezelye, besin maddeleri, lif ve antioksidanlar bakımından zengin olup birçok hastalık riskini azaltabilecek özelliklere sahiptir.

Yine de bazı besin maddelerinin emilimini bozacak ve sindirim sistemi sorunlarına neden olabilecek anti besin maddeleri içerir.

Yazıyı Paylaşın!!!

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir